[f26] Untitled

Documentation for a newer release is available. View Latest

Grafiksel Uygulamaları Açma

Fedora, birçok özelliği yapılandırmak için komut satırı araçlarına ek olarak grafik uygulamalar sağlar. Bu bölüm, çeşitli ortamlarda Grafiksel Kullanıcı Arayüzü - Graphical User Interface, veya GUI, uygulamalarını açma yöntemlerini açıklar.

Grafiksel uygulamaları komut satırından açma

Grafiksel uygulamalar, uygulamanın adını yazarak bir terminal penceresinden veya konsol oturumundan başlatılabilir.

[fedorauser@localhost]$ firefox

Dosya adları ve Uygulama adları

Programlar, programın paketinde sağlanan çalıştırılabilir dosyanın adı kullanılarak komut satırından açılır. Masaüstü menüsündeki bir girdi, genellikle çalıştırılan dosyadan farklı bir şekilde adlandırılır. Örneğin, GNOME disk yönetimi aracı menüde Diskler olarak görünür ve çalıştırdığı dosya /usr/bin/gnome-disks adındadır.

Bir program komut satırında çalıştırıldığında, program tamamlanana kadar terminal meşgul olarak kalır. Grafiksel bir uygulama komut satırından çalıştırıldığında, programın hata çıktısı veya STDERR terminal penceresine gönderilir. Bu, özellikle sorun giderme sırasında faydalı olabilir.

Örnek 1. Grafiksel uygulamaları komut satırından başlatarak hataları görüntüleme

[fedorauser@localhost]$ astromenace-wrapper
	AstroMenace 1.3.1 121212

	Open XML file: /home/fedorauser/.config/astromenace/amconfig.xml
	VFS file was opened /usr/share/astromenace/gamedata.vfs

	Vendor     : OpenAL Community
	Renderer   : OpenAL Soft
	Version    : 1.1 ALSOFT 1.15.1
	ALut ver   : 1.1

	Font initialized: DATA/FONT/LiberationMono-Bold.ttf

	Current Video Mode: 3200x1080 32bit

	Xinerama/TwinView detected.
	Screen count: 2
	Screen #0: (0, 0) x (1920, 1080)
	Screen #1: (1920, 0) x (1280, 1024)

	Supported resolutions list:
	640x480 16bit
	640x480 32bit
	640x480 0bit
	768x480 16bit
	<çıktı yarıda kesildi>

Bir grafiksel uygulama başlatmak, ancak ek çıktıyı arka plana atmak ve terminali hemen kullanıma hazır hale döndürmek için kabuğun iş denetimi özelliğini kullanın.

[fedorauser@localhost]$ emacs dosya.txt &

Bir oturumu sonlandırma

Tamamlanana kadar komut satırı istemini meşgul tutan uygulamalar, arka plana çatallanmış olsalar bile, terminal oturumu sona erdiğinde kapanacaktır.

GUI programları ayrıca bir TTY üzerinde başlatılabilir ve DISPLAY değişkeni belirtilerek başka birinde görüntülenebilir. Bu, birden çok grafiksel oturum çalıştırırken veya bir masaüstü oturumuyla ilgili sorunları gidermek için faydalı olabilir.

Ctrl+Alt+F2 tuş birleşimini kullanarak başka bir TTY’ye geçin ve oturum açın. Konsolların öntanımlı olarak F2 ile F6 arasında kullanılabilir olduğunu unutmayın.
Hedeflemek istediğiniz X oturumunu belirleyin. DISPLAY değişkeni her zaman önünde iki nokta bulunan bir tam sayıdır ve çoğu durumda :0 olacaktır. Değeri doğrulamak için o anda çalışan X işleminin argümanlarına bakın. Aşağıdaki komut, hem DISPLAY değişkenini hem de X işleminin üzerinde çalıştığı TTY’yi, tty1, göstermektedir.
```
[fedorauser@localhost]$ ps aux|grep /usr/bin/X
root      1498  7.1  1.0 521396 353984 tty1    Ss+  00:04  66:34 /usr/bin/X :0 vt1 -background none -nolisten tcp -auth /var/run/kdm/A:0-22Degc

root     23874  0.0  0.0 109184   900 pts/21   S+   15:35   0:00 grep --color=auto /usr/bin/X
```

Programı çalıştırırken DISPLAY değişkenini belirtin.

[fedorauser@localhost]$ DISPLAY=:0 gnome-shell --replace &

Grafiksel oturumun çalıştığı TTY’ye geri dönün. Yukarıdaki örnek, vt1 üzerinde çalışan bir X gösterdiğinden, Ctrl+Alt+F1 tuşlarına basmak masaüstü ortamına dönecektir.

Uygulamaları `Alt`+`F2` ile Başlatma

Çoğu masaüstü ortamı, yeni uygulamaları açmak için Alt+F2 tuş birleşimini kullanma kuralına uyar. Alt+F2 tuşlarına basmak, komut girmek için bir istem getirir.

Bu iletişim kutusuna girilen komutlar, bir terminale girildiklerinde olduğu gibi çalışır. Uygulamalar dosya adlarıyla bilinir ve argümanları kabul edebilir.

Şekil 1. GNOME ile Alt+F2 kullanma

Şekil 2. KDE ile Alt+F2 kullanma

Şekil 3. LXDE ile Alt+F2 kullanma

Şekil 4. MATE ile Alt+F2 kullanma

Şekil 5. XFCE ile Alt+F2 kullanma

Uygulamaları Masaüstü Menüsünden Başlatma

Uygulamalar, kullanılan masaüstü ortamının sağladığı menü sisteminden de açılabilir. Görünümleri masaüstü ortamları arasında farklılık gösterse de, menü girdileri ve kategorileri her uygulamanın kendisi tarafından sağlanır ve freedesktop.org Masaüstü Menü Tanımlaması ile standartlaştırılmıştır. Bazı masaüstü ortamları, uygulamalara hızlı ve kolay erişim sağlamak için menü sistemlerinde arama işlevi de sağlar.

GNOME menülerini kullanma

Genel görünüm olarak adlandırılan GNOME menüsüne, birincil ekranın sol üst köşesindeki Etkinlikler düğmesine tıklayarak, fareyi sol üst sıcak köşeye getirerek veya Super ( Windows ) tuşuna basarak erişilebilir. Genel görünüm, uygulamalara ek olarak belgeleri de gösterir.

Menüden bir öge seçmenin en iyi yolu arama kutusunu kullanmaktır. Genel görünüm açın ve başlatmak istediğiniz uygulamanın adını yazmaya başlayın. Enter tuşuna basmak o anda vurgulanan uygulamayı başlatacaktır, bir alternatif seçmek için ok tuşlarını veya fareyi kullanabilirsiniz.

Bir uygulamanın adını genel görünüm arama kutusuna yazmak, eşleşen menü girdilerini görüntüler. Arama ayrıca açıklamalarla da eşleşir

Şekil 6. GNOME arama kutusunu kullanma

Genel görünüm içinde ayrıca gezinilebilir. Soldaki konsol olarak adlandırılan çubuk, sık kullanılan uygulamaları ve bir ızgara simgesi gösterir. Izgara simgesine tıklamak, pencerenin ortasında sık kullanılan uygulamaları gösteren bir ızgara getirir. Izgara, ekranın altındaki Tümü düğmesi kullanılarak seçilirse kullanılabilir tüm uygulamaları görüntüleyecektir.

GNOME kabuğunu kullanma hakkında daha fazla bilgi edinmek için https://wiki.gnome.org/GnomeShell/CheatSheet sayfasını ziyaret edin.

KDE menülerini kullanma

KDE menüsü ekranın sol alt köşesindeki Fedora düğmesine tıklanarak açılır. Menü başlangıçta herhangi bir menü girişine sağ tıklayarak eklenebilen sık kullanılan uygulamaları görüntüler. Menünün alt kısmındaki simgelerin üzerine gelindiğinde uygulamalar, dosya sistemleri, son kullanılan uygulamalar veya sistemden çıkış yapma seçenekleri görüntülenecektir.

KDE menüsü, uygulamaları kategoriler halinde görüntüler. Kategorilerin içerikleri tıklandığında görüntülenir.

Şekil 8. KDE masaüstü menüsü.

KDE menü sisteminde de arama işlevi kullanılabilir. Uygulama aramak için menüyü açın ve yazmaya başlayın. Menü eşleşen girdileri gösterecektir.

Arama kutusuna yazarsanız, KDE menüsü eşleşen uygulamaları arayacaktır. Örneğin

Şekil 9. KDE menüsüyle arama.

LXDE, MATE ve XFCE’de menüleri kullanma

LXDE, MATE ve XFCE’deki menüler çeşitli bir görünüme sahiptir ancak çok benzer bir yapıya sahiptir. Uygulamaları kategorilere ayırırlar ve bir kategorinin içeriği, imleci girdinin üzerine getirerek görüntülenir. Uygulamalar bir girdiye tıklayarak başlatılır.