Documentation for a newer release is available. View Latest

Sistem Yerel Ayarı ve Klavye Yapılandırması

indexterm:[klavye yapılandırması] *Sistem yerel ayarı*, sistem hizmetlerinin ve kullanıcı arayüzlerinin dil ayarlarını belirtir. *Klavye düzeni* ayarları, metin konsolunda ve grafiksel kullanıcı arayüzlerinde kullanılan düzeni denetler.

Bu ayarlar, /etc/locale.conf yapılandırma dosyasını değiştirerek veya localectl programını kullanarak yapılabilir. Bu ayarları sistem kurulumu sırasında kurucunun grafiksel arayüzünü, metin modu arayüzünü veya keyboard ve lang Kickstart komutlarını kullanarak da yapabilirsiniz. Bu seçenekler hakkında bilgi için Fedora Kurulum Kılavuzuna bakın.

Sistem Yerel Ayarını Ayarlama

Sistem genelindeki yerel ayarlar, systemd arka plan programı tarafından önyüklemenin erken aşamasında okunan /etc/locale.conf dosyasında saklanır. /etc/locale.conf içinde yapılandırılan yerel ayarlar, bireysel programlar veya bireysel kullanıcılar tarafından geçersiz kılınmadığı sürece her hizmet veya kullanıcının çalışma ortamını etkiler.

/etc/locale.conf dosyasının temel biçimi, her satırda bir tane olacak şekilde değişken atamalarının bir listesidir. Örneğin, mesajlar İngilizce olacak şekilde Türkçe yerel ayarı /etc/locale.conf dosyasında şu şekilde görünür:

LANG=tr_TR.UTF-8
LC_MESSAGES=C

Burada LC_MESSAGES seçeneği, standart hata çıkışına yazdırılan tanılama mesajları için kullanılan yerel ayarı belirler. /etc/locale.conf dosyasında yerel ayarları daha fazla belirtmek için, diğer birkaç seçeneği kullanabilirsiniz, en alakalı olanlar /etc/locale.conf içinde yapılandırılabilen seçenekler kısmındade özetlenmiştir. Bu seçenekler hakkında ayrıntılı bilgi için locale(7) kılavuz sayfasına bakın. Tüm olası seçenekleri temsil eden LC_ALL seçeneğinin /etc/locale.conf içinde yapılandırılmaması gerektiğini unutmayın.

Tablo 1. /etc/locale.conf içinde yapılandırılabilen seçenekler
Seçenek Açıklama

LANG

Sistem yerel ayarı için öntanımlı bir değer sağlar.

LC_COLLATE

Yerel alfabedeki dizgeleri karşılaştıran işlevlerin davranışını değiştirir.

LC_CTYPE

Karakter işleme ve sınıflandırma işlevlerinin ve çok baytlı karakter işlevlerinin davranışını değiştirir.

LC_NUMERIC

Ondalık nokta ve ondalık virgül gibi ayrıntılarla sayıların genellikle yazdırılma biçimini tanımlar.

LC_TIME

Zamanın 24 veya 12 saatlik biçimlerde görüntülenme davranışını değiştirir.

LC_MESSAGES

Standart hata çıkışına yazdırılan tanılama mesajları için kullanılan yerel ayarı belirler.

Geçerli Durumu Görüntüleme

localectl komutu, sistem yerel ayarını ve klavye düzeni ayarlarını sorgulamak ve değiştirmek için kullanılabilir. Geçerli ayarları göstermek için status seçeneğini kullanın:

localectl status
Örnek 1. Geçerli Durumu Görüntüleme

Önceki komutun çıktısı, ayarlanmış geçerli yerel ayarı, konsol ve X11 pencere sistemi için yapılandırılan klavye düzenini listeler.

~]$ localectl status
   System Locale: LANG=en_US.UTF-8
       VC Keymap: tr
      X11 Layout: tr

Kullanılabilir Yerel Ayarları Listeleme

Sisteminiz için kullanılabilir tüm yerel ayarları listelemek için şunu yazın:

localectl list-locales
Örnek 2. Yerel Ayarları Listeleme

Belirli bir İngilizce yerel ayarı seçmek istediğinizi, ancak bunun sistemde kullanılabilir olup olmadığından emin olmadığınızı hayal edin. Aşağıdaki komutla tüm İngilizce yerel ayarları listeleyerek bunu denetleyebilirsiniz:

~]$ localectl list-locales | grep en_
en_AU.UTF-8
en_BW.UTF-8
en_CA.UTF-8
en_DK.UTF-8
en_GB.UTF-8
en_HK.UTF-8
en_IE.UTF-8
en_NZ.UTF-8

çıktı yarıda kesildi

Yerel Ayarı Ayarlama

Öntanımlı sistem yerel ayarını ayarlamak için root olarak şu komutu kullanın:

localectl set-locale LANG=yerel ayar

yerel ayar kısmını, localectl list-locales komutuyla bulunan yerel ayar adıyla değiştirin. Yukarıdaki söz dizimi, /etc/locale.conf içinde yapılandırılabilen seçenekler kısmındaki parametreleri yapılandırmak için de kullanılabilir.

Örnek 3. Öntanımlı Yerel Ayarı Değiştirme

Örneğin, öntanımlı yerel ayarınız olarak İngiliz İngilizcesini ayarlamak istiyorsanız, önce list-locales kullanarak bu yerel ayarın adını bulun. Ardından, root olarak komutu aşağıdaki biçimde yazın:

~]# localectl set-locale LANG=en_GB.utf8

Klavye Düzenini Değiştirme

Klavye düzeni ayarları, kullanıcının metin konsolunda ve grafiksel kullanıcı arayüzlerinde kullanılan düzeni denetlemesini sağlar.

Geçerli Ayarları Görüntüleme

Daha önce de belirtildiği gibi, geçerli klavye düzeni yapılandırmanızı aşağıdaki komutla görebilirsiniz:

localectl status
Örnek 4. Klavye Ayarlarını Görüntüleme

Aşağıdaki çıktıda, sanal konsol ve X11 pencere sistemi için yapılandırılan klavye düzenini görebilirsiniz.

~]$ localectl status
   System Locale: LANG=en_US.utf8
       VC Keymap: tr
      X11 Layout: tr

Kullanılabilir Tuş Eşlemlerini Listeleme

Sisteminizde yapılandırılabilen tüm kullanılabilir klavye düzenlerini listelemek için şunu yazın:

localectl list-keymaps
Örnek 5. Belirli Bir Tuş Eşlemini Arama

Önceki komutun çıktısında belirli bir tuş eşlemi adını aramak için grep komutunu kullanabilirsiniz. Ayarlanan geçerli yerel ayarınızla uyumlu genellikle birden çok tuş eşlemi vardır. Örneğin, kullanılabilir Türkçe klavye düzenlerini bulmak için şunu yazın:

~]$ localectl list-keymaps | grep tr
de-tr
lv-apostrophe
tr
tr-alt
tr-crh
tr-crh_alt
tr-crh_f
tr-f
tr-intl
tr-ku
tr-ku_alt
tr-ku_f

Tuş Eşlemini Ayarlama

Sisteminiz için öntanımlı klavye düzenini ayarlamak için root olarak aşağıdaki komutu kullanın:

localectl set-keymap eşlem

eşlem kısmını localectl list-keymaps komutunun çıktısından alınan tuş eşleminin adıyla değiştirin. --no-convert seçeneği kullanılmadıkça seçilen ayar, en yakın eşleşen X11 klavye eşlemine dönüştürüldükten sonra, X11 pencere sisteminin öntanımlı klavye eşlemine de uygulanır. Bu aynı zamanda tersi için de geçerlidir, root olarak aşağıdaki komutla her iki tuş eşlemini de belirtebilirsiniz:

localectl set-x11-keymap eşlem

X11 düzeninizin konsol düzeninden farklı olmasını istiyorsanız --no-convert seçeneğini kullanın.

localectl --no-convert set-x11-keymap eşlem

Bu seçenekle, önceki konsol düzeni ayarını değiştirmeden X11 tuş eşlemi belirtilir.

Örnek 6. X11 Tuş Eşlemini Ayrı Olarak Ayarlama

Grafiksel arayüzde Türkçe klavye düzenini kullanmak istediğinizi, ancak konsol işlemleri için ABD tuş eşlemini korumak istediğinizi düşünün. Bunu yapmak için root olarak şunu yazın:

~]# localectl --no-convert set-x11-keymap tr

Ardından, geçerli durumu denetleyerek ayarınızın başarılı olup olmadığını doğrulayabilirsiniz:

~]$ localectl status
   System Locale: LANG=tr_TR.UTF-8
       VC Keymap: us
      X11 Layout: tr

Klavye düzeni (eşlem) dışında üç seçenek daha belirtilebilir:

localectl set-x11-keymap eşlem model çeşit seçenekler

model kısmını klavye modeli adıyla, çeşit ve seçenekler kısımlarını klavye çeşidi ve seçenek bileşenleriyle değiştirin, bunlar klavye davranışını geliştirmek için kullanılabilir. Bu seçenekler öntanımlı olarak ayarlanmamıştır. X11 Modeli, X11 Çeşidi ve X11 Seçenekleri hakkında daha fazla bilgi için kbd(4) kılavuz sayfasına bakın.

Ek Kaynaklar

Fedora’da klavye düzeninin nasıl yapılandırılacağı hakkında daha fazla bilgi için aşağıda listelenen kaynaklara bakın:

Kurulu Belgeler

  • localectl(1) — localectl komut satırı programının kılavuz sayfası, sistem yerel ayarını ve klavye düzenini yapılandırmak için bu aracın nasıl kullanılacağını belgelendirir.

  • loadkeys(1) — loadkeys komutunun kılavuz sayfası, bir sanal konsolda klavye düzenini değiştirmek için bu aracın nasıl kullanılacağı hakkında daha fazla bilgi sağlar.

Want to help? Learn how to contribute to Fedora Docs ›