Documentation for a newer release is available. View Latest

Anaconda Kullanarak Kurma

Bu bölümde, Anaconda kurucusunu kullanarak Fedora kurmak için adım adım talimatlar verilmektedir. Bu bölümün büyük bölümü, grafiksel kullanıcı arayüzünü kullanarak kurulumu açıklamaktadır. Grafiksel ekranı olmayan sistemler için bir metin modu da bulunmaktadır, ancak bu mod belirli yönlerden sınırlıdır (örneğin, metin modunda özel bölümlendirme mümkün değildir).

Sisteminizde grafiksel modu kullanamıyorsanız aşağıdakilerden birini yapabilirsiniz:

  • Kickstart ile Kurulumu Otomatikleştirme bölümünde açıklandığı gibi kurulumu otomatikleştirmek için Kickstart kullanın

  • Grafiksel ekranı olan başka bir bilgisayardan VNC (Virtual Network Computing) protokolünü kullanarak kurulum sistemine bağlanarak grafiksel kurulumu uzaktan gerçekleştirin - VNC Kullanarak Kurma bölümüne bakın

Anaconda’ya Giriş

Fedora kurucusu, Anaconda, paralel yapısı nedeniyle diğer işletim sistemi kurulum programlarının çoğundan farklıdır. Çoğu kurucu sabit bir yol izler: önce dilinizi seçmelisiniz, sonra ağı yapılandırırsınız, sonra kurulum türünü, sonra bölümlendirmeyi vs. Herhangi bir zamanda ilerlemenin genellikle tek bir yolu vardır.

Anaconda'da önce sadece dilinizi ve yerel ayarınızı seçmeniz gereklidir ve ardından kurulumun çoğu yönünü istediğiniz sırayla yapılandırabileceğiniz merkezi bir ekran sunulmaktadır. Ancak bu, kurulum işleminin tüm bölümleri için geçerli değildir - örneğin, bir ağ konumundan kurulum yaparken, kurulacak paketleri seçebilmeniz için önce ağı yapılandırmanız gerekmektedir.

Bazı ekranlar donanımınıza ve kurulumu başlatmak için kullandığınız ortam türüne bağlı olarak otomatik olarak yapılandırılacaktır. Herhangi bir ekrandaki algılanan ayarları yine de değiştirebilirsiniz. Otomatik olarak yapılandırılmamış ve bu nedenle kuruluma başlamadan önce ilgilenmenizi gerektiren ekranlar bir ünlem işareti ile işaretlenmiştir. Bu ayarları yapılandırmayı tamamlamadan asıl kurulum işlemini başlatamazsınız.

Bazı ekranlarda ek farklılıklar görülür; özellikle özel bölümlendirme işlemi diğer Linux dağıtımlarından çok farklıdır. Bu farklılıklar her ekranın alt bölümünde açıklanmaktadır.

Kurulum Sırasında Konsollar ve Günlük Kaydı

Aşağıdaki bölümlerde, kurulum sırasında günlüklere ve etkileşimli bir kabuğa nasıl erişileceği açıklanmaktadır. Bu, sorunları giderirken yararlıdır, ancak çoğu durumda gerekli olmamalıdır.

Konsollara Erişme

Fedora kurucusu, ana arayüze ek olarak kullanabileceğiniz birkaç pencereyi görüntülemek ve denetlemek için tmux terminal çoklayıcısını kullanmaktadır. Bu pencerelerin her biri farklı bir amaca hizmet eder - kurulum sırasında herhangi bir sorunu gidermek için kullanılabilecek birkaç farklı günlük kaydını görüntüler ve pencerelerden biri, bir önyükleme seçeneği veya Kickstart komutu kullanılarak özel olarak devre dışı bırakılmadığı sürece root ayrıcalıklarına sahip etkileşimli bir kabuk istemi sağlar.

Genel olarak, bir kurulum sorununu teşhis etmeniz gerekmediği sürece öntanımlı grafiksel kurulum ortamından ayrılmak için hiçbir neden yoktur.

Terminal çoklayıcı birinci sanal konsolda çalışmaktadır. Gerçek kurulum ortamından tmux'a geçmek için Ctrl+Alt+F1 tuşlarına basın. Altıncı sanal konsolda çalışan ana kurulum arayüzüne geri dönmek için Ctrl+Alt+F6 tuşlarına basın.

Metin modunda kurulumu seçerseniz birinci sanal konsolda (tmux) başlayacaksınız, ve altıncı konsola geçtiğinizde grafiksel arayüz yerine bir kabuk istemi açılacaktır.

tmux'u çalıştıran konsolda 5 pencere vardır; içerikleri, onlara erişmek için kullanılan klavye kısayollarıyla birlikte aşağıdaki tabloda açıklanmıştır. Klavye kısayollarının iki bölümden oluştuğunu unutmayın: önce Ctrl+b tuşlarına basın, ardından her iki tuşu da bırakın ve kullanmak istediğiniz pencerenin sayı tuşuna basın.

Sonraki tmux penceresine geçmek için Ctrl+b n, önceki tmux penceresine geçmek için Ctrl+b p tuşlarını da kullanabilirsiniz.

Tablo 1. Kullanılabilir tmux pencereleri
Kısayol İçerik

Ctrl+b 1

Ana kurulum programı penceresi. Metin tabanlı istemler (metin modunda kurulum sırasında veya VNC doğrudan modunu kullanıyorsanız) ve ayrıca bazı hata ayıklama bilgilerini içerir.

Ctrl+b 2

root ayrıcalıklarına sahip etkileşimli kabuk istemi.

Ctrl+b 3

Kurulum günlük kaydı; /tmp/anaconda.log dosyasında saklanan mesajları görüntüler.

Ctrl+b 4

Depolama günlük kaydı; /tmp/storage.log dosyasında saklanan, çekirdek ve sistem hizmetlerinden gelen depolama aygıtlarıyla ilgili mesajları görüntüler.

Ctrl+b 5

Program günlük kaydı; `/tmp/program.log ` dosyasında saklanan, diğer sistem programlarından gelen mesajları görüntüler.

Anaconda, tanılama bilgilerini tmux pencerelerinde görüntülemenin yanı sıra, kurulum sisteminden başka bir yere aktarılabilen birkaç günlük kaydı dosyası oluşturur. Bu günlük kaydı dosyaları, Kurulum Sırasında Oluşturulan Günlük Kaydı Dosyaları bölümünde açıklanmaktadır ve bunları kurulum sisteminden aktarma talimatları, Günlük Kaydı Dosyalarını Kurulum Sisteminden Aktarma bölümünde bulunabilir.

Ekran Görüntülerini Kaydetme

Geçerli ekranı yakalamak için grafiksel kurulum sırasında istediğiniz zaman Shift+Print Screen tuşlarına basabilirsiniz. Bu ekran görüntüleri /tmp/anaconda-screenshots dizinine kaydedilir.

Ayrıca, kurulum işleminin her adımını otomatik olarak yakalamak ve kaydetmek için Kickstart dosyasında autostep --autoscreenshot komutunu kullanabilirsiniz. Ayrıntılar için autostep (isteğe bağlı) - Her Ekrandan Geç bölümüne bakın.

Metin Modunda Kurma

Metin modu kurulumu, Fedora kurmak için etkileşimli, grafiksel olmayan bir arayüz sunmaktadır. Bu, grafiksel özellikleri olmayan sistemlerde yararlı olabilir; ancak, metin tabanlı bir kuruluma başlamadan önce daima kullanılabilir alternatifleri göz önünde bulundurmalısınız. Metin modu, kurulum sırasında yapabileceğiniz seçimler konusunda sınırlıdır.

Metin modunda kurulumu başlatmak için, önyükleme menüsündeki önyükleme komut satırında veya PXE sunucusu yapılandırmanızda kullanılan inst.text önyükleme seçeneğiyle kurulumu başlatın. Önyükleme ve önyükleme seçeneklerini kullanma hakkında bilgi için Kurulumu Önyükleme bölümüne bakın.

Kurulum sisteminde grafiksel bir ekran olmasa bile kullanılabilen, metin moduna alternatif iki tane seçenek vardır. Kurulum sistemine VNC kullanarak bağlanabilir ve uzaktan etkileşimli bir grafiksel kurulum gerçekleştirebilirsiniz (VNC Kullanarak Kurma) veya kurulumu otomatik olarak gerçekleştirmek için bir Kickstart dosyası oluşturabilirsiniz (Kickstart ile Kurulumu Otomatikleştirme).

Metin tabanlı kurulum sırasında ana menü.
Şekil 1. Metin Modunda Kurulum

Metin modunda kurulum, grafiksel kuruluma benzer bir model izlemektedir: Tek bir sabit ilerleme süreci yoktur; ana durum ekranını kullanarak birçok ayarı istediğiniz sırada yapılandırabilirsiniz. Otomatik olarak veya sizin tarafınızdan yapılandırılmış olan ekranlar [x] ile işaretlenir, ve kurulum başlamadan önce ilgilenmenizi gerektiren ekranlar [!] ile işaretlenir. Kullanılabilir komutlar, kullanılabilir seçenekler listesinin altında görüntülenmektedir.

Etkileşimli metin modunda kurulumun kısıtlamaları:

  • Kurucu her zaman İngilizce dilini ve ABD İngilizce klavye düzenini kullanacaktır. Dil ve klavye ayarlarınızı yapılandırabilirsiniz, ancak bu ayarlar sadece kurulacak sisteme uygulanacaktır, kurulum süresince geçerli olmayacaktır.

  • Gelişmiş depolama yöntemlerini (LVM, yazılımsal RAID, FCoE, zFCP ve iSCSI) yapılandıramazsınız.

  • Özel bölümlendirme yapılandırmak mümkün değildir; otomatik bölümlendirme ayarlarından birini kullanmanız gerekmektedir. Önyükleyicinin nereye kurulacağını da yapılandıramazsınız.

Grafiksel Kullanıcı Arayüzünde Kurma

Grafiksel kurulum arayüzü, elle Fedora kurmak için tercih edilen yöntemdir. Özel bölümlendirme ve gelişmiş depolama yapılandırması da dahil olmak üzere kullanılabilir tüm ayarlar üzerinde tam denetim sahibi olmanızı sağlar ve ayrıca İngilizce dışındaki birçok dilde yerelleştirildiği için kurulumun tamamını farklı bir dilde gerçekleştirmenize izin verir. Grafiksel mod, sistemi yerel ortamdan (CD, DVD veya USB flash sürücü) önyüklediğinizde öntanımlı olarak kullanılır.

Aşağıdaki bölümlerde, kurulum işleminde kullanılabilecek tüm ekranlar açıklanmaktadır. Kurucunun paralel yapısı nedeniyle, ekranların çoğunun burada açıklandığı sırada tamamlanması gerekmediğini unutmayın.

Grafiksel arayüzdeki her ekran bir Yardım düğmesi içermektedir. Bu düğme, Yelp yardım tarayıcısını açarak Fedora Kurulum Kılavuzunun geçerli ekranla ilgili bölümünü görüntüler.

Grafiksel kurucuyu klavyenizle de denetleyebilirsiniz. Geçerli ekrandaki etkin denetim ögeleri (düğmeler, onay kutuları vb.) arasında geçiş yapmak için Tab ve Shift+Tab tuşlarını, listeler arasında gezinmek için Yukarı ve Aşağı, yatay araç çubukları veya tablo elemanları arasında gezinmek için Sol ve Sağ ok tuşlarını kullanın. Space veya Enter, vurgulanan bir ögeyi seçmek veya seçimden kaldırmak ve açılır menüleri genişletmek ve daraltmak için kullanılabilir.

Ayrıca, her bir ekrandaki ögeler ilgili kısayolları kullanılarak değiştirilebilir. Bu kısayollar, Alt tuşuna basılı tuttuğunuzda vurgulanır (altı çizilir); o ögeyi değiştirmek için Alt+X tuşlarına basın, burada X vurgulanan harftir.

Geçerli klavye düzeniniz sağ üst köşede görüntülenir. Öntanımlı olarak yalnızca bir düzen yapılandırılmıştır; Klavye Düzeni ekranında (Klavye Düzeni) birden fazlasını yapılandırırsanız, düzen göstergesine tıklayarak aralarında geçiş yapabilirsiniz.

Hoş Geldiniz Ekranı ve Dil Seçimi

Grafiksel kurucu başladıktan hemen sonra görüntülenen ilk ekran Hoş Geldiniz ekranıdır.

Dil seçimi seçeneklerini gösteren Hoş Geldiniz ekranının görüntüsü.
Şekil 2. Hoş Geldiniz Ekranı

İlk olarak, sol taraftaki sütundan tercih ettiğiniz dili seçin ve ardından sağ taraftaki sütundan yerel ayarınızı seçin. Dilinizi aramak için 70’ten fazla dilin tam listesine bakmak yerine sol alt köşedeki metin giriş alanını kullanabilirsiniz.

Bu ekranda seçtiğiniz dil kurulum sırasında, ayrıca öntanımlı olarak kurulu sistemde kullanılacaktır. Kurulu sistemin dilini daha sonra değiştirebilirsiniz, ancak bu ekranda Devam Et düğmesini tıkladığınızda, geri dönüp kurucunun içinde kullanılan dili değiştiremezsiniz.

Listenin başında öntanımlı olarak bir dil seçilidir. Ağ erişimi bu noktada yapılandırılmışsa (örneğin, yerel ortam yerine bir ağ sunucusundan önyükleme yaptıysanız), önceden seçilen dil, GeoIP modülü kullanılarak otomatik konum algılamaya göre belirlenir. Alternatif olarak, önyükleme komut satırında veya PXE sunucu yapılandırmanızda inst.lang= seçeneğini kullandıysanız, bu dil öntanımlı olarak seçilecektir, ancak yine de değiştirebilirsiniz.

Dilinizi ve yerel ayarınızı seçtikten sonra, seçiminizi onaylamak ve Kurulum Özetine geçmek için Devam düğmesine tıklayın.

Bir Fedora ön sürümünü kuruyorsanız, Devam Et düğmesine tıkladıktan sonra kurulum ortamınızın ön sürüm durumu hakkında sizi uyaran bir mesaj görüntülenecektir. Kuruluma devam etmek için Kaderimi kabul ediyorum seçeneğine, veya kurulumdan çıkmak ve sisteminizi yeniden başlatmak için Beni buradan çıkar seçeneğine tıklayın.

Kurulum Özeti

Kurulum Özeti ekranı, kurulumun merkezi konumudur. Kurulum sırasında yapılandırılabilen seçeneklerin çoğuna buradan erişilebilir.

Kurulum Özeti ekranı
Şekil 3. Kurulum Özeti

Ağ üzerinde bir kurulum deposu belirtmek için bir Kickstart veya önyükleme seçeneği kullandıysanız, ancak kurulumun başlangıcında kullanılabilir bir ağ yoksa, kurucu Kurulum Özeti ekranını görüntülemeden önce bir ağ bağlantısı ayarlamanız için Ağ Yapılandırması ekranını görüntüleyecektir.

Özet ekranı, kategorilere ayrılmış şekilde diğer ekranlara giden birkaç bağlantıdan oluşmaktadır. Bu bağlantılar, grafiksel olarak belirtilen birkaç farklı durumda olabilir:

  • Bir simgenin yanındaki uyarı sembolü (ünlem işareti olan sarı üçgen), kuruluma başlamadan önce o ekranla ilgilenmeniz gerektiği anlamına gelmektedir. Bu genellikle Kurulum Hedefi ekranında olur, çünkü öntanımlı bir otomatik bölümlendirme şekli olsa da, herhangi bir değişiklik yapmak istemeseniz bile bu seçimi her zaman en azından onaylamanız gerekmektedir.

  • Bir bağlantı gri renkteyse, kurucu şu anda bu bölümü yapılandırıyor demektir ve bu ekrana erişmeden önce yapılandırmanın bitmesini beklemeniz gerekmektedir. Bu genellikle Kurulum Kaynağı ekranındaki kurulum kaynağını değiştirdiğinizde ve kurucu yeni kaynak konumunu sorgularken ve kullanılabilir paketlerin bir listesini alırken olur.

  • Siyah metin içeren ve uyarı sembolü olmayan ekranlar, bu ekranla ilgilenmeniz gerekmediği anlamına gelmektedir. Bu ekranlarda ayarlarınızı yine de değiştirebilirsiniz, ancak kurulumu tamamlamak için bunu yapmanız gerekmez. Bu genellikle yerelleştirme ayarlarında olur, çünkü bunlar otomatik olarak algılanır veya dilinizi ve yerel ayarınızı seçtiğiniz önceki ekranda ayarlanır.

Özet ekranının altında bir uyarı mesajı görüntülenir ve en az bir öge henüz yapılandırılmamış olduğu sürece Kuruluma Başla düğmesi gri renkte görünür.

Kurulum Özeti ekranında birkaç simgenin ekran görüntüsü
Şekil 4. Kurulum Özetindeki Simge Durumları

Ayrıca her ekranın başlığının altında, o ekranda yapılandırılmış olan ayarları gösteren açıklayıcı bir metin bulunur. Bu metin kırpılmış olabilir; bu durumda, fare imlecinizi üzerine getirin ve tam metne sahip bir araç ipucu görünene kadar bekleyin.

Kurulum Özetinde, kırpılmış bir açıklama ve tam metin içeren bir araç ipucu gösteren bir öge.
Şekil 5. Kurulum Özetinde İpucu Metni

Kurulum için gereken her şeyi yapılandırdıktan sonra, Fedora kurmaya başlamak için Kuruluma Başla düğmesine basabilirsiniz. Bu sizi Yapılandırma ve Kurulum İlerlemesi bölümüne götürecektir. Bu düğmenin altındaki metnin dediği gibi, bu düğmeye basmadan önce sabit sürücünüze hiçbir şey yazılmayacağını unutmayın. İstediğiniz zaman Çık düğmesine basabilirsiniz; bu, kurucuda yaptığınız tüm değişiklikleri atacak ve sistemi yeniden başlatacaktır.

Tarih ve Saat

Tarih ve Saat ekranı, sisteminiz için saat ve tarihle ilgili ayarları yapılandırmanıza olanak tanımaktadır. Bu ekran, Hoş Geldiniz Ekranı ve Dil Seçimi bölümünde seçtiğiniz ayarlara göre otomatik olarak yapılandırılır, ancak kuruluma başlamadan önce tarih, saat ve konum ayarlarınızı değiştirebilirsiniz.

Tarih ve Saat ekranının görüntüsü
Şekil 6. Tarih ve Saat

İlk olarak, ekranın sol üst köşesindeki açılır menüyü kullanarak Bölge seçiminizi yapın. Ardından, Şehir seçiminizi yapın, veya aynı saat diliminde bulunduğunuz yere en yakın şehri seçin. Belirli bir konumun seçilmesi, Fedora’nın, gün ışığından yararlanma saati için otomatik saat değişiklikleri de dahil olmak üzere, zamanınızın her zaman doğru ayarlanmasını sağlamasına yardımcı olur.

Konumunuzu belirli bir bölgeye ayarlamadan Greenwich Ortalama Saati’ne (GMT) göre bir saat dilimi de seçebilirsiniz. Bunu yapmak için bölgenizi Etc olarak seçin.

Şehirlerin ve bölgelerin listesi, Internet Assigned Numbers Authority (IANA) tarafından sağlanan, kamu malı olan Zaman Dilimi Veri Tabanından (tzdata) gelmektedir. Fedora Projesi bu veri tabanına şehir veya bölge ekleyemez. Daha fazla bilgiyi IANA resmi web sitesinde bulabilirsiniz.

Ekranın sağ üst köşesindeki Ağ Saati etiketli anahtar, Ağ Saati Protokolünü (NTP) kullanarak ağ üzerinden saat eşzamanlamasını etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için kullanılabilir. Bu seçeneğin etkinleştirilmesi, sistem internete erişebildiği sürece sistem saatinizi doğru tutacaktır. Öntanımlı olarak, dört NTP havuzu yapılandırılmıştır; anahtarın yanındaki dişli çark düğmesini tıklayarak başkalarını ekleyebilir ve öntanımlıları devre dışı bırakabilir veya kaldırabilirsiniz.

Sistem yapılandırmanıza NTP havuzları eklemenizi veya kaldırmanızı sağlayan bir iletişim penceresi
Şekil 7. Kullanmak için NTP sunucuları ekle ve işaretle iletişim penceresi

Ağ üzerinden saat eşzamanlamasını devre dışı bırakırsanız, ekranın altındaki denetimler etkin hale gelecek ve geçerli saati ve tarihi elle ayarlayabileceksiniz.

Saat ve tarih ayarlarınızı yapılandırdıktan sonra, Kurulum Özetine dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine basın.

Klavye Düzeni

Klavye Düzeni ekranı, sisteminiz için bir veya daha fazla klavye düzeni ayarlamanıza ve bunlar arasında geçiş yapmanıza olanak tanımaktadır. Hoş Geldiniz Ekranı ve Dil Seçimi bölümündeki seçiminize göre bir klavye düzeni otomatik olarak yapılandırılır, ancak bu düzeni değiştirebilir ve kuruluma başlamadan önce başka düzenler ekleyebilirsiniz.

Klavye düzenleri sistem dillerinden ayrı bir ayardır ve bu iki ayarı uygun gördüğünüz şekilde karıştırabilirsiniz.

Bu ekranda yapılandırılan tüm ayarlar kurulu sistemde kullanılabilir olacak ve kurucunun içinde de hemen kullanılabilecektir. Yapılandırılmış düzenleriniz arasında geçiş yapmak için herhangi bir ekranın sağ üst köşesindeki klavye simgesini veya bu ekranda yapılandırdığınız klavye geçiş anahtarını kullanabilirsiniz.

Klavye düzeni yapılandırma ekranı
Şekil 8. Klavye Düzeni

Ekranın sol yarısı, yapılandırılmış tüm düzenleri listeleyen bir pencere içerir. Düzenlerin görüntülenme sırası önemlidir - düzenler arasında geçiş yapılırken aynı sıra kullanılacaktır ve listelenen ilk düzen sisteminizde öntanımlı olacaktır.

Ekranın sağ tarafındaki metin alanı seçili olan düzeni test etmek için kullanılabilir.

Listedeki bir düzeni vurgulamak için üzerine tıklayabilirsiniz. Listenin altında bir dizi düğme vardır:

  • + düğmesi yeni bir düzen ekler. Bu düğmeye bastığınızda, dile göre gruplandırılmış kullanılabilir tüm düzenlerin listesini içeren yeni bir pencere açılır. Listeye göz atarak bir düzen bulabilirsiniz veya bu pencerenin altındaki arama çubuğunu kullanabilirsiniz. Eklemek istediğiniz düzeni bulduğunuzda vurgulayın ve Ekle düğmesine basın.

  • - düğmesi o anda vurgulanan düzeni kaldırır.

  • Yukarı ve aşağı düğmeleri, vurgulanan düzeni listede yukarı veya aşağı taşımak için kullanılabilir.

  • Klavye düğmesi, vurgulanan düzenin görsel bir sunumunu gösteren yeni bir pencere açar.

Rusça gibi Latin karakterleri kabul etmeyen bir düzen kullanıyorsanız, İngilizce (ABD) düzenini de eklemeniz ve iki düzen arasında geçiş yapmak için bir klavye kısayolu yapılandırmanız önerilir. Yalnızca Latin karakterleri olmayan bir düzen seçerseniz, kurulum işleminin ileri aşamasında geçerli bir root parolası ve kullanıcı kimlik bilgileri giremeyebilirsiniz. Bu, kurulumu tamamlamanızı engelleyebilir.

İsteğe bağlı olarak, kullanılabilir düzenler arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek bir klavye geçiş anahtarı da yapılandırabilirsiniz. Bunu yapmak için ekranın sağ tarafındaki Seçenekler düğmesine tıklayın. Geçiş için bir veya daha fazla tuş veya tuş dizisi yapılandırmanıza olanak tanıyan Düzen Geçişi Seçenekleri iletişim penceresi açılacaktır. Yanlarındaki onay kutularını kullanarak bir veya daha fazla tuş dizisini seçin ve seçiminizi onaylamak için Tamam düğmesine tıklayın.

Klavye düzenlerini ve geçiş anahtarlarını yapılandırmayı tamamladıktan sonra, Kurulum Özetine dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın.

Dil Desteği

Dil Desteği ekranı, sisteminiz için dil ayarlarını yapılandırmanıza olanak tanımaktadır. Öntanımlı dil, Hoş Geldiniz Ekranı ve Dil Seçimi bölümündeki seçiminiz tarafından belirlenir ve bu dil için destek kaldırılamaz. Sadece ek diller ekleyebilirsiniz, bunlar kurulu sistemde kullanılabilir olacaktır, kurulum sırasında değil.

Öntanımlı dili veya kurulum sırasında kullanılan dili değiştirmek isterseniz, sisteminizi ve ardından kurucuyu yeniden başlatmanız ve Hoş Geldiniz Ekranı ve Dil Seçimi bölümünde farklı bir dil seçmeniz gerekmektedir.

Başka bir dil için destek eklemek, karşılık gelen klavye düzenini otomatik olarak yapılandırmaz. Düzenler, Klavye Düzeni bölümünde yapılandırılan ayrı bir ayardır.

Dil yapılandırma ekranı. Sol taraf İngilizce ve Fransızca’nın en az bir çeşidinin seçildiğini göstermektedir; sağdaki sütun, şu anda vurgulanan Fransızca grubunda Fransızca (Fransa) ve Fransızca (Kanada) dillerinin seçildiğini göstermektedir.
Şekil 9. Dil Desteği

Sol panel İngilizce veya Bulgarca gibi kullanılabilir dil gruplarının bir listesini içermektedir. Bir gruptan en az bir dil seçilirse, grubun yanında bir onay işareti görüntülenir ve liste ögesi vurgulanır. Bu, hangi diller için destekleri yapılandırdığınızı kolayca görmenizi sağlar.

Bir veya daha fazla ilave dil desteği eklemek için sol panelde bir gruba tıklayın ve ardından liste ögelerinin yanındaki onay kutularını kullanarak sağ panelde bir veya daha fazla bölgesel çeşidini seçin. Desteğini kurmak istediğiniz tüm diller için bu işlemi tekrarlayın.

Bazı diller için desteği etkinleştirmek (genellikle Latin alfabesinden başka bir alfabe kullanan diller) ek paketler kuracaktır - örneğin, Arapça grubundan bir veya daha fazla dil desteğinin etkinleştirilmesi, arabic-support paket grubunu da kuracaktır. Paketler hakkında daha fazla bilgi için, Yazılım Seçimi bölümüne bakın.

Seçimlerinizi yaptıktan sonra, Kurulum Özetine dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın.

Kurulum Kaynağı

Kurulum Kaynağı ekranı, paketlerin sisteminize indirilip kurulacağı bir konum (yerel veya ağ üzerinde) belirtmenize olanak tanımaktadır. Bu ekran çoğu durumda otomatik olarak yapılandırılacaktır, ancak ayarlarınızı değiştirebilir veya ek kaynaklar ekleyebilirsiniz.

Normalde, Kurulum Özeti ekranına ilk kez girdiğinizde, önyükleme için kullandığınız ortam türüne göre kurucu bir kurulum kaynağı yapılandırmaya çalışacaktır. Tam Fedora Server DVD’si kaynağı yerel ortam olarak, ağ üzerinden kurulum ISO kalıbı ise en yakın ağ yansısı olarak vs. yapılandıracaktır. Bu işlem, özellikle öntanımlı kaynak bir ağ yansısı ise biraz zaman alır. Özel bir kurulum kaynağı kullanmayı planlıyorsanız, başlangıç yapılandırmasını atlamak için inst.askmethod önyükleme seçeneğini kullanın; bu seçenek, bu ekrana hemen girmenizi sağlayacaktır. Önyükleme seçenekleri hakkında bilgi için Kurulum Kaynağını Belirtme bölümüne bakın.

Kurulum Kaynağı ekranı
Şekil 10. Kurulum Kaynağı

Aşağıdaki seçenekler kullanılabilir. Hepsinin görüntülenmeyebileceğini unutmayın.

Otomatik algılanan kurulum ortamı

Bu, kurucuyu canlı DVD gibi bir kurulum kaynağı içeren ortamdan başlattıysanız öntanımlı olarak seçilen seçenektir. Ek yapılandırma gerekmez. Ortam bütünlüğünü denetlemek için Doğrula düğmesine tıklayabilirsiniz.

ISO dosyası

Bu seçenek, kurulum programı önyükleme sırasında bağlanabilir dosya sistemlerine sahip bölümlendirilmiş bir sabit sürücü algıladığında görünecektir. Bu seçeneği seçin, Bir ISO seç düğmesine tıklayın ve kurulum ISO dosyasının sisteminizdeki konumuna gidin. Dosyanın bütünlüğünü denetlemek için Doğrula düğmesine tıklayabilirsiniz.

Ağ üzerinde

Kurulacak paketleri yerel ortam yerine bir ağ konumundan indirmek için bu seçeneği kullanın. Bu, ağ üzerinden kurulum ortamında öntanımlı seçimdir.

Çoğu durumda, protokol seçimi açılır menüsünde bulunan En yakın yansı seçeneği tercih edilmektedir. Bu seçenek seçilmişse, sisteminiz için paketler en uygun konumdan (yansı) indirilecektir.

Ağ tabanlı bir kurulum kaynağını elle yapılandırmak için, paketleri indirirken kullanılacak protokolü belirtmek üzere açılır menüyü kullanın. Bu ayar, kullanmak istediğiniz sunucuya bağlıdır. Ardından, adres alanına sunucu adresini (protokol olmadan) yazın. NFS’yi seçerseniz, özel NFS bağlama seçenekleri belirtebileceğiniz ikinci bir giriş alanı görünecektir.

Bir NFS kurulum kaynağı seçerken, sunucu adı ile yolu iki nokta karakteri (:) ile ayıracak şekilde adres belirtmeniz gerekmektedir. Örneğin:

sunucu.example.com:/dizinin/yolu

HTTP veya HTTPS kaynağı için bir vekil sunucu yapılandırmak için Vekil kurulumu düğmesine tıklayın. HTTP vekilini etkinleştir seçeneğini işaretleyin ve URL’yi Vekil URL’si kutusuna yazın. Vekil sunucusu yetkilendirme gerektiriyorsa, Yetkilendirme Kullan seçeneğini işaretleyin ve kullanıcı adınızı ve parolanızı girin. Yapılandırmayı bitirmek için Tamam düğmesine tıklayın.

HTTP veya HTTPS URL’niz bir depo yansı listesini adres gösteriyorsa, adres alanının altındaki onay kutusunu işaretleyin.

Ayrıca, daha fazla kurulum ortamına ve yazılım eklentisine erişmek için Ek depolar bölümünde ilave depolar belirtebilirsiniz. Kaynakları yapılandırmayı tamamladığınızda, tüm ortamlar ve eklentiler Yazılım Seçimi bölümünde seçilebilecektir.

Bir depo eklemek için + düğmesine tıklayın. Bir depoyu silmek için listeden birini seçin ve - düğmesine tıklayın. Önceki depo listesini geri getirmek (örneğin geçerli ögeleri Kurulum Kaynağı ekranına girdiğiniz sırada mevcut olanlarla değiştirmek) için ok simgesine tıklayın. Bir depoyu etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için, listedeki her ögede bulunan Etkin sütunundaki onay kutusuna tıklayın.

Ek deponuzu adlandırabilir ve bölümün sağ tarafındaki giriş alanlarını kullanarak ağ üzerindeki birincil depoyla aynı şekilde yapılandırabilirsiniz.

Kurulum kaynağınızı seçtikten sonra, Kurulum Özetine dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın.

Yazılım Seçimi

Yazılım Seçimi ekranı bir Temel Ortam ve Eklentiler seçmenize olanak tanımaktadır. Bu seçenekler, kurulum işlemi sırasında sisteminize hangi yazılım paketlerinin kurulacağını belirlemektedir.

Bu ekran yalnızca Kurulum Kaynağı düzgün yapılandırılmışsa ve kurucu paket üst verilerini kaynaktan indirdikten sonra kullanılabilir.

Elle kurulum sırasında belirli paketleri seçmek mümkün değildir. Sadece önceden tanımlanmış ortamları ve eklentileri seçebilirsiniz. Tam olarak hangi paketlerin kurulacağını belirleme ihtiyacı duyuyorsanız, bir Kickstart dosyası kullanmalı ve %packages bölümünde paketleri tanımlamalısınız. Kickstart kurulumları hakkında bilgi için Kickstart ile Kurulumu Otomatikleştirme bölümüne bakın.

Ortamların ve eklentilerin kullanılabilir olma durumu kurulum kaynağınıza bağlıdır. Öntanımlı olarak, seçimler kurulumu başlatmak için kullandığınız kurulum ortamına bağlıdır; Fedora Server kurulum kalıbında, örneğin Fedora Cloud kalıbından farklı ortamlar ve eklentiler kullanılabilir olacaktır. Farklı ortamlar içeren farklı bir kurulum kaynağı yapılandırarak bunu değiştirebilirsiniz.

Yazılım Seçimi ekranı. Sol tarafta
Şekil 11. Yazılım Seçimi

Yazılım seçiminizi yapılandırmak için önce ekranın sol tarafında bir ortam seçin. Daha fazlası kullanılabilir olsa bile yalnızca bir ortam seçilebilir. Ardından, ekranın sağ tarafında, her eklentinin yanındaki onay kutularını işaretleyerek kurmak istediğiniz bir veya daha fazla eklentiyi seçin.

Eklentilerin listesi yatay bir çizgi ile iki bölüme ayrılmıştır. Bu çizginin üzerindeki eklentiler seçtiğiniz ortamın bir parçası olarak tanımlanır; farklı bir ortam seçerseniz, burada bulunan eklentiler değişecektir. Ayırıcının altında görüntülenen eklentiler seçtiğiniz ortama özgü değildir.

Ortamlar ve eklentiler, kurulum kaynağınızdaki bir comps.xml dosyası kullanılarak tanımlanır (örneğin, tam Fedora Server kurulum DVD’sindeki repodata/ dizininde). Belirli bir ortamın veya eklentinin bir parçası olarak hangi paketlerin kurulacağını tam olarak görmek için bu dosyayı inceleyin. comps.xml dosyası hakkında daha fazla bilgi için, %packages (gerekli) - Paket Seçimi bölümüne bakın.

Yazılım seçiminizi yapılandırmayı tamamladıktan sonra, Kurulum Özetine dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın.

Kurulum Hedefi

Kurulum Hedefi ekranı, depolama seçeneklerini - yani Fedora kurulumunuz için kurulum hedefi olarak kullanılacak diskleri yapılandırmanıza olanak tanımaktadır. Kurulumun devam edebilmesi için her zaman en az bir disk seçilmelidir.

Linux’ta disk bölümlendirmenin arkasındaki teori ve kavramlar hakkında bilgi için, Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

Üzerinde veriler bulunan bir disk kullanmayı planlıyorsanız - örneğin, mevcut bir Microsoft Windows bölümünü küçültmek ve ikinci bir sistem olarak Fedora kurmak istiyorsanız veya önceki bir Fedora sürümünü yükseltiyorsanız, ilk olarak önemli verileri yedeklediğinizden emin olun. Bölümleri değiştirmek her zaman bir risk taşır - işlem yarıda kesilir veya herhangi bir nedenle başarısız olursa (kurucu hatası, donanım arızası, elektrik kesintisi vb.), diskte bulunan verilerin kurtarılması imkansız olabilir.

Kurulum Hedefi ekranı. Kullanılabilir iki yerel standart disk var
Şekil 12. Kurulum Hedefi

Ekranın üst kısmında, yerel olarak kullanılabilir tüm depolama aygıtları (SATA, IDE ve SCSI sabit sürücüler, USB flash sürücüler vb.) Yerel Standart Diskler bölümünde görüntülenmektedir. Yerel diskler kurucu başlatıldığında algılanmaktadır - kurulum başladıktan sonra bağlanan depolama aygıtları gösterilmeyecektir.

Ek yerel depolama aygıtlarını yapılandırmanız gerekirse, sağ alt köşedeki Yenile seçeneğini seçin. Açılan iletişim kutusundaki talimatları izleyin. Yeni olanlar da dahil olmak üzere algılanan tüm diskler, Yerel Standart Diskler bölümünde görünecektir.

Aşağıdaki Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümü, yapılandırılmış olan gelişmiş ağ depolamasını (iSCSI ve FCoE diskleri gibi) göstermektedir. Bu ekranı ilk açtığınızda, otomatik olarak algılanamayacakları için böyle bir aygıt görüntülenmeyecektir; ağ depolama aygıtlarını aramak için Disk ekle düğmesine basın ve Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümü ile devam edin. Yapılandırdığınız tüm ağ depolama alanları, yerel disklerin yukarıda gösterildiği gibi Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümünde görünecektir.

Fedora kurmak için kullanılacak tüm depolama aygıtları, üzerinde beyaz bir onay işareti bulunan siyah bir daire simgesine sahiptir. Bu simgeyle işaretlenmeyen diskler kurulum sırasında kullanılmayacaktır - otomatik bölümlendirmeyi seçerseniz yok sayılacaktır ve elle bölümlendirmede kullanılamayacaktır.

Flash sürücüler ve harici diskler gibi USB depolama aygıtları da Yerel Standart Diskler bölümünde gösterilecek ve dahili sabit disklerle aynı şekilde seçilebileceklerdir. Gerçekten istemediğiniz sürece, kurulum hedefi olarak çıkarılabilir depolama alanı seçmediğinizden emin olun. Fedora kurmak için yanlışlıkla çıkarılabilir bir sürücü kullanır ve sonra onu çıkarırsanız, sisteminiz büyük olasılıkla kullanılamaz hale gelecektir.

Kurulum Hedefi ekranındaki disk seçimi. İki disk görüntülenmektedir; sadece sağ taraftaki kullanılacaktır
Şekil 13. Seçili Olmayan ve Seçilen Disk

Fedora kurmak istediğiniz tüm diskleri seçtikten sonra, Depolama Yapılandırması bölümündeki üç seçenekten birini seçin:

  • Otomatik - Bu seçenek seçilirse, ekranın sol üst köşesinde Bitti düğmesine bastıktan sonra, kurucu seçilen tüm disklerdeki toplam alan miktarını belirleyecek ve sisteminize uygun bir Btrfs yerleşimi oluşturacaktır. Bu yerleşimin özellikleri, sisteminizin BIOS veya UEFI ürün yazılımı kullanmasına ve disklerinizdeki toplam boş alan miktarına bağlıdır. Disk tabanlı bir takas bölümü oluşturulmaz, onun yerine ZRAM tabanlı takas kullanılır.

    Otomatik bölümlendirme ile birlikte, aşağıdaki Ek alan sağlamak istiyorum seçeneğini de seçebilirsiniz. Varolan bir bölümlendirme yerleşiminden alan kazanmak istiyorsanız, örneğin, kullanmak istediğiniz bir diskte zaten farklı bir işletim sistemi varsa ve Fedora için daha fazla alana yer açmak amacıyla bu sistemin bölümlerini daha küçük hale getirmek istiyorsanız, bu seçeneği kullanın. Bu seçenek belirlenirse açılan Disk alanı kazan iletişim penceresi bu bölümün ilerleyen kısımlarında açıklanmaktadır.

  • Özel - Sisteminizin bölümlendirme yerleşimini yarı elle yapılandırmak için bu seçeneği seçin ve ekranın sol üst köşesindeki Bitti düğmesine basın. Bu, disk bölümlerinin ve ilgili kavramların arkasındaki teori hakkında biraz bilgi gerektirir, ancak sistemin nasıl kurulacağı üzerine tavsiyeler sağlamaktadır. Özel bölümlendirme talimatları için Elle Bölümlendirme bölümüne bakın.

  • Gelişmiş-Özel (Blivet-GUI) - Sisteminizin bölümlendirmesini tamamen elle yapılandırmak için bu seçeneği seçin ve ekranın sol üst köşesindeki Bitti düğmesine basın. Bu, disk bölümlerinin ve ilgili kavramların arkasındaki teori hakkında ileri düzeyde bilgi gerektirir. Herhangi bir koruma yoktur.

Ayrıca, Verilerimi şifrele seçeneğini de seçebilirsiniz; bu, Linux Unified Key Setup (LUKS) kullanarak sistemi önyüklemek için gerekli olanlar (/boot gibi) dışındaki tüm bölümleri şifreleyecektir. Sabit sürücünüzü şifrelemeniz önerilir. LUKS şifrelemesi hakkında ayrıntılı bilgi için, https://docs.fedoraproject.org/ adresindeki [citetitle]_Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

LUKS parolasını kaybederseniz, şifrelenmiş bölümler ve üzerlerindeki veriler tamamen erişilemez hale gelecektir. Kayıp bir parolayı kurtarmanın bir yolu yoktur. Ancak, bir Kickstart kurulumu gerçekleştirirseniz, kurulum sırasında şifreleme parolalarını kaydedebilir ve yedek şifreleme parolaları oluşturabilirsiniz. Kickstart kurulumları hakkında bilgi için Kickstart ile Kurulumu Otomatikleştirme bölümüne bakın.

Seçili depolama aygıtlarından hangisinin önyükleyiciyi içereceğini belirlemek için, ekranın sol alt köşesindeki Tam disk özeti ve önyükleyici bağlantısını tıklayın ve Önyükleyici Kurulumu bölümündeki talimatları izleyin. Çoğu durumda önyükleyiciyi öntanımlı konumda bırakmak yeterli olsa da, bazı yapılandırmaların (örneğin, başka bir önyükleyiciden zincirleme yükleme gerektiren sistemler) önyükleme sürücüsünün elle belirtilmesini gerektireceğini unutmayın.

Depolama aygıtlarını seçtikten sonra, otomatik ve elle bölümlendirme arasında tercih yapın, şifrelemeyi ve önyükleyici konumunu yapılandırın, ekranın sol üst köşesindeki Bitti düğmesine basın. Ardından, ayarlarınıza bağlı olarak aşağıdakiler gerçekleşecektir:

  • Sabit sürücünüzü şifrelemeyi seçtiyseniz, Disk Şifreleme Parolası iletişim penceresi görünecektir. Seçtiğiniz parolayı Parola ve Onayla alanlarına girin. Bunu yaptığınızda, parola otomatik olarak değerlendirilecek ve kurucu zayıf olduğunu belirlerse, nasıl daha sağlam hale getirileceğine dair önerilerle birlikte sağlamlığı görüntülenecektir. Sağlam parolalar oluşturma hakkında bilgi için, Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

  • Otomatik bölümlendirmeyi ve Ek alan sağlamak istiyorum seçeneğini seçtiyseniz, veya seçtiğiniz sabit sürücülerde Fedora kurmak için yeterli boş alan yoksa, Disk Alanı Kazan iletişim penceresi görünecektir. Bu iletişim penceresi, yapılandırdığınız tüm disk aygıtlarını ve bu aygıtlardaki tüm bölümleri listeler. İletişim penceresinin sağ alt köşesinde, sistemin en azından asgari bir kurulum için ne kadar alana ihtiyaç duyduğu ve ne kadar alan geri kazandığınız hakkında bilgiler görüntülenir.

    Bir bölümü silmek için Disk Alanı Kazan iletişim penceresini kullanırsanız, o bölümdeki tüm veriler kaybolacaktır. Verilerinizi korumak istiyorsanız, Sil seçeneğini değil, Küçült seçeneğini kullanın.

    İlk olarak, görüntülenen kullanılabilir depolama aygıtları listesini gözden geçirin. Geri Kazanılabilir Alan sütunu, her bir ögeden ne kadar alan geri kazanılabileceğini gösterir. Alanı geri kazanmak için bir disk veya bölüm seçin ve bu bölümü (veya seçilen diskteki tüm bölümleri) silmek için Sil düğmesine basın, veya mevcut verileri korurken bölüm üzerindeki boş alanı kullanmak için Küçült düğmesine basın. Alternatif olarak, sağ alt köşedeki `Tümünü sil`düğmesine basabilirsiniz; bu, tüm disklerdeki tüm bölümleri silecek ve bu alanı Fedora’nın kullanımına sunacaktır, ancak bütün disklerdeki tüm veriler kaybolacaktır.

    Fedora kurulumunuz için yeterli alan boşalttıktan sonra, işlemi bitirmek için Alanı geri kazan düğmesine basın.

    Kurulum Özetinde Kuruluma Başla düğmesine basana kadar hiçbir diskte değişiklik yapılmayacaktır. Disk Alanı Kazan iletişim penceresi sadece yeniden boyutlandırmak veya silmek için bölümleri işaretler, ancak bu tür bir eylem hemen gerçekleştirilmez.

  • Özel seçeneğini seçtiyseniz, Bitti düğmesine basıldığında Elle Bölümlendirme ekranı açılacaktır. Daha fazla yönlendirme için Elle Bölümlendirme bölümüne bakın.

Önyükleyici Kurulumu

Fedora, önyükleyici olarak GRUB2 (GRand Unified Bootloader sürüm 2) kullanmaktadır. Önyükleyici, bilgisayar başlatıldığında çalışan ilk programdır ve bir işletim sistemini yüklemek ve denetimi ona aktarmaktan sorumludur. GRUB2 herhangi bir uyumlu işletim sistemini (Microsoft Windows dahil) önyükleyebilir ve ayrıca desteklenmeyen işletim sistemleri için denetimi diğer önyükleyicilere aktarmak üzere zincirleme yüklemeyi kullanabilir.

GRUB2 kurulması, mevcut önyükleyicinizin üzerine yazabilir.

Kurulu başka işletim sistemleriniz varsa, Fedora kurucusu otomatik olarak algılamaya ve önyükleyiciyi onları başlatması için yapılandırmaya çalışacaktır. Düzgün algılanmazlarsa, kurulumu bitirdikten sonra ek işletim sistemlerini elle yapılandırabilirsiniz. GRUB2 yapılandırmasını düzenleme talimatları için, https://docs.fedoraproject.org/ adresinde bulunan Fedora Sistem Yöneticisi Kılavuzuna bakın.

Birden fazla disk içeren Fedora sistemi kuruyorsanız, önyükleyicinin nereye kurulacağını elle belirtmek isteyebilirsiniz. Kurulum Hedefi ekranının altındaki Tam disk özeti ve önyükleyici bağlantısını tıklayın. Seçilen Diskler iletişim penceresi görünecektir. Önyükleyici, seçtiğiniz aygıta kurulacaktır, veya bir UEFI sisteminde, rehberli bölümlendirme sırasında EFI sistem bölümü o aygıt üzerinde oluşturulacaktır.

Seçilen Diskler iletişim penceresi
Şekil 14. Önyükleme Aygıtı Seçimi

Önyükleyici sütununda, "onay" simgesi aygıtlardan birini istenen önyükleme aygıtı olarak işaretler. Önyükleme aygıtını değiştirmek için listeden bir aygıt seçin ve önyükleyiciyi oraya yüklemek için Önyükleme Aygıtı Olarak Belirle düğmesine tıklayın. Önyükleme aygıtı olarak sadece bir aygıt belirlenebilir.

Yeni bir önyükleyicinin kurulumunu reddetmek için, önyükleme için işaretlenmiş olan aygıtı seçin ve Önyükleyici kurma düğmesine tıklayın. Bu onay işaretini kaldıracak ve GRUB2'nin herhangi bir aygıta kurulmamasını sağlayacaktır.

Herhangi bir nedenle bir önyükleyici kurmamayı seçerseniz, sistemi doğrudan önyükleyemezsiniz ve tek başına bir ticari önyükleyici uygulaması gibi başka bir önyükleme yöntemi kullanmanız gerekmektedir. Bu seçeneği yalnızca sisteminizi önyüklemenin başka bir yolunun olduğundan eminseniz kullanın.

Önyükleyici, sisteminizin BIOS veya UEFI ürün yazılımı kullanıp kullanmadığına ve ayrıca önyükleme sürücüsünün GUID Bölümlendirme Tablosu (GPT) veya Ana Önyükleme Kaydı (MBR, msdos olarak da bilinir) olmasına bağlı olarak özel bir bölümün oluşturulmasını gerektirebilir. Otomatik bölümlendirme kullanıyorsanız, kurucu gerekirse bu bölümü oluşturacaktır. Ayrıntılar için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri

Kurulum Hedefi ekranının bu kısmı, iSCSI ve FCoE depolama gibi yerel olmayan depolama aygıtlarını yapılandırmanıza olanak tanımaktadır. Bu bölüm çoğunlukla ağa bağlı disklere ihtiyaç duyan ileri düzey kullanıcılar için faydalı olacaktır. Yerel sabit disklerin kurulumuyla ilgili talimatlar için Kurulum Hedefi bölümüne bakın.

Bu bölümde sadece mevcut ağ disklerinin kurucu içerisinde nasıl kullanılabilir hale getirileceği açıklanmaktadır. Bu bölüm, ağınızı veya depolama sunucusunu nasıl kuracağınızı değil, sadece bunlara nasıl bağlanacağınızı açıklamaktadır.

Yapılandırılmış ağ depolama aygıtlarının bir listesi
Şekil 15. Kurulum Hedefi - Ağ Depolama Filtreleri

Ekran, kullanılabilir tüm (keşfedilen) ağ depolama aygıtlarının bir listesini içermektedir. Ekran ilk kez açıldığında, ağ depolama alanı keşfedilmediği için liste çoğu durumda boş olacaktır - bir Kickstart dosyası kullanarak ağ disklerini yapılandırmazsanız kurucu bunu keşfetmeye çalışmaz.

Aramak ve kurulumda kullanmak için ekrana bir veya daha fazla depolama aygıtı eklemek için, ekranın sağ alt köşesindeki iSCSI Hedefi Ekle veya FCoE SAN Ekle düğmesine tıklayın ve eklemek istediğiniz ağ depolama türüne bağlı olarak iSCSI Hedefi Ekle veya FCoE SAN Ekle bölümündeki talimatları izleyin.

Kurucu tarafından başarıyla keşfedilen ve yapılandırılan ağ depolama aygıtları, Ad, WWID, Model ve Hedef gibi tanımlayıcı bilgilerle birlikte ana listede görüntülenecektir. Listeyi belirli bir sütuna (örneğin WWID) göre sıralamak için sütunun başlığına tıklayın.

Düşük ekran çözünürlüklerinde, liste ekrana sığamayacak kadar geniş olabilir ve başlangıçta bazı sütun veya düğmeler gizlenebilir. Görünümünüzü taşımak ve kullanılabilir tüm tablo sütunlarını ve denetimleri görmek için listenin altındaki yatay kaydırma çubuğunu kullanın.

Listenin üstünde farklı bilgiler gösteren üç sekme vardır:

Ara

Türlerine bakılmaksızın kullanılabilir tüm aygıtları görüntüler ve bunları Dünya Genelinde Tanımlayıcılarına (World Wide Identifier - WWID) veya erişildikleri bağlantı noktası, hedef veya mantıksal birim numarasına (Logical Unit Number - LUN) göre filtrelemenize olanak tanır.

Çok Yollu Aygıtlar

Aynı sistemdeki birden fazla SCSI denetleyicisi veya Fiber Kanal bağlantı noktası gibi birden fazla yoldan erişilebilen depolama aygıtları.

Kurulum programı, sadece 16 veya 32 karakter uzunluğunda seri numarasına sahip çok yollu depolama aygıtlarını algılamaktadır.

Diğer SAN Aygıtları

Bir Depolama Alan Ağında (Storage Area Network - SAN) bulunan aygıtlar.

Üzerinde bulunduğunuz sekmeye bağlı olarak, Filtreleme Ölçütü alanını kullanarak keşfedilen aygıtları filtreleyebilirsiniz. Bazı filtreleme seçenekleri, keşfedilen aygıtlara göre otomatik olarak doldurulur (örneğin, Filtreleme Ölçütü: Sağlayıcı seçeneğini seçerseniz, keşfedilen tüm aygıtların tüm sağlayıcılarını gösteren başka bir açılır menü görünecektir). Diğer filtreler için (örneğin WWID ile filtreleme yaparken) sizden bir girdi beklenir ve açılır menü yerine size bir metin giriş alanı sunulur.

Listede (nasıl filtrelendiğine bakılmaksızın), her aygıt sol tarafında bir onay kutusuyla birlikte ayrı bir satırda gösterilir. Kurulum işlemi sırasında aygıtı kullanılabilir hale getirmek için onay kutusunu işaretleyin; bu, bu aygıtın (düğüm) Kurulum Hedefi ekranındaki Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümünde gösterilmesini sağlayacaktır. Burada, diski bir kurulum hedefi olarak seçebilir ve elle veya otomatik bölümlendirme ile devam edebilirsiniz.

Burada seçtiğiniz aygıtlar kurulum işlemi tarafından otomatik olarak silinmez. Bu ekranda bir aygıt seçilmesi, kendi başına, aygıtta depolanan verileri riske atmaz. Ayrıca, kurulu sistemin bir parçasını oluşturmak için burada seçmediğiniz tüm aygıtların kurulumdan sonra /etc/fstab dosyası değiştirilerek sisteme eklenebileceğini unutmayın.

Kurulum sırasında kullanılabilir hale getirilecek depolama aygıtlarını seçtikten sonra, Kurulum Hedefine dönmek için Bitti düğmesine tıklayın.

iSCSI Hedefi Ekle

iSCSI depolama aygıtlarını kullanmak için, kurucunun bunları iSCSI hedefleri olarak keşfedebilmesi ve bunlara erişmek için bir iSCSI oturumu oluşturabilmesi gerekir. Bu adımların her ikisi de Zorlu El Sıkışma Kimlik Doğrulama Protokolü (Challenge Handshake Authentication Protocol - CHAP) kimlik doğrulaması için bir kullanıcı adı ve parola gerektirebilir.

Bir iSCSI hedefini, hem keşif hem de oturum için hedefin bağlı olduğu sistemdeki iSCSI başlatıcının kimliğini doğrulamak için (ters CHAP) yapılandırabilirsiniz. Birlikte kullanıldığında CHAP ve ters CHAP, karşılıklı CHAP veya iki yönlü CHAP olarak adlandırılır. Karşılıklı CHAP, özellikle CHAP kimlik doğrulaması ve ters CHAP kimlik doğrulaması için kullanıcı adı ve parolası farklıysa, iSCSI bağlantıları için en yüksek güvenlik düzeyini sağlar.

Sisteminize bir iSCSI depolama hedefi eklemek için aşağıdaki adımları izleyin.

iSCSI Hedefi Ekle
  1. Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri ekranının sağ alt köşesindeki iSCSI Hedefi Ekle düğmesine tıklayın. iSCSI Depolama Hedefi Ekle başlıklı yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. iSCSI hedefinin IP adresini Hedef IP Adresi alanına girin.

  3. iSCSI başlatıcı için iSCSI Başlatıcı Adı alanına iSCSI Nitelikli Adı (iSCSI Qualified Name - IQN) biçiminde bir ad girin. Geçerli bir IQN girdisi şunları içerir:

    • iqn. dizgesi (nokta dahil).

    • Organizasyonunuzun internet etki alanı veya alt etki alanı adının kaydedildiği yılı ve ayı belirten, yıl için dört basamak, bir kısa çizgi ve ay için iki basamak ve ardından bir nokta olarak temsil edilen bir tarih kodu. Örneğin, Eylül 2010’u 2010-09. olarak temsil edin.

    • Ters sırayla (üst düzey etki alanı önce) olacak şekilde organizasyonunuzun internet etki alanı veya alt etki alanı adı. Örneğin, storage.example.com alt etki alanını com.example.storage olarak temsil edin.

    • İki nokta üst üste (:), ardından etki alanınızda veya alt etki alanınızda bu belirli iSCSI başlatıcıyı benzersiz şekilde tanımlayan bir dizge. Örneğin, :diskarrays-sn-a8675309

      Yani tam bir IQN aşağıdaki gibi görünecektir:

      iqn.2010-09.com.example.storage:diskarrays-sn-a8675309

      Doğru biçimi kullanan bir örnek, yol göstermesi için ayrıca giriş alanının altında görüntülenir.

      IQN’ler hakkında daha fazla bilgi için https://tools.ietf.org/html/rfc3720#section-3.2.6 adresinde bulunan 3.2.6. iSCSI Names in RFC 3720 - Internet Small Computer Systems Interface (iSCSI) ve https://tools.ietf.org/html/rfc3721#section-1 adresinde bulunan 1. iSCSI Names and Addresses in RFC 3721 - Internet Small Computer Systems Interface (iSCSI) Naming and Discovery sayfalarına bakın.

  4. Keşif Kimlik Doğrulama Türü açılır menüsünü kullanarak iSCSI keşfi için kullanılacak kimlik doğrulama türünü belirtin. Hangi kimlik doğrulama türünü seçtiğinize bağlı olarak, ek giriş alanları (CHAP Kullanıcı adı ve CHAP Parolası gibi) daha sonra görünür hale gelebilir. Kimlik doğrulama bilgilerinizi doldurun; bunlar organizasyonunuz tarafından sağlanmalıdır.

  5. Keşfi Başlat düğmesine tıklayın. Kurucu, sağladığınız bilgilere göre bir iSCSI hedefi keşfetmeye çalışacak ve hedef CHAP veya ters CHAP kimlik doğrulaması gerektiriyorsa, sağladığınız kimlik bilgilerini kullanmaya çalışacaktır. Bu işlem, ağınıza bağlı olarak biraz zaman (genellikle 30 saniyeden az) alabilir.

    Keşif başarılı olmazsa, iletişim penceresinde bir hata mesajı görüntülenecektir. Bu mesaj, keşfin hangi kısmının başarısız olduğuna bağlı olarak değişecektir. Kurucu belirttiğiniz hedefi hiç bulamadıysa, IP adresini gözden geçirmelisiniz; sorun bir kimlik doğrulama hatasıysa, tüm CHAP ve ters CHAP kimlik bilgilerini doğru girdiğinizden ve iSCSI hedefine erişiminiz olduğundan emin olun.

    Düğüm bulunamadı hata mesajı, belirttiğiniz adresteki tüm düğümlerin zaten yapılandırılmış olduğu anlamına da gelebilir. Keşif sırasında, Anaconda zaten eklenmiş olan düğümleri yok sayar.

    Keşif başarılı olduysa, keşfedilen tüm düğümlerin bir listesini göreceksiniz.

  6. Hedefte keşfedilen her düğümün yanındaki onay kutusunu işaretleyerek veya işaretini kaldırarak oturum açmak istediğiniz bir veya daha fazla düğümü seçin. Listenin altında, kullanmak istediğiniz kimlik doğrulama türünü yeniden seçin; hedefi keşfetmek için kullandığınız CHAP/ters CHAP kullanıcı adı ve parolası hedefe giriş yapmak için de geçerliyse, Keşifteki kimlik bilgilerini kullan seçeneğini de seçebilirsiniz.

    Kullanmak istediğiniz tüm düğümleri seçtikten sonra, bir iSCSI oturumu başlatmak için Giriş Yap düğmesine tıklayın. Anaconda, seçilen tüm düğümlere giriş yapmaya çalışacaktır. Giriş yapma işlemi başarılı olursa, iSCSI Depolama Hedefi Ekle iletişim kutusu kapanacak ve yapılandırdığınız tüm düğümler artık Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümündeki ağ diskleri listesinde gösterilecektir.

Ek iSCSI hedefleri keşfetmek veya önceden yapılandırılan bir hedeften daha fazla düğüm eklemek için bu adımları tekrarlayabilirsiniz. Ancak, Keşfi Başlat düğmesine ilk kez tıkladığınızda, iSCSI Başlatıcı Adı alanını değiştiremeyeceğinizi unutmayın. Başlatıcı adını yapılandırırken bir hata yaptıysanız, kurulumu yeniden başlatmanız gerekir.

FCoE SAN Ekle

Aşağıdaki adımlar, Ethernet üzerinden Fiber Kanal (Fibre Channel over Ethernet - FCoE) depolama aygıtlarının nasıl ekleneceğini ve kurulum sırasında bunların nasıl kullanılabilir hale getirileceğini açıklamaktadır:

FCoE Hedefi Ekle
  1. Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri ekranının sağ alt köşesindeki FCoE SAN Ekle düğmesine tıklayın. Yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. Açılır menüden FCoE anahtarınıza bağlı olan ağ arayüzünü (NIC) seçin. Bu ağ arayüzünün yapılandırılması ve bağlanması gerektiğini unutmayın - Ağ & Ana Makine Adı bölümüne bakın.

  3. NIC açılır menüsünün altında iki seçenek vardır:

    DCB kullan

    Veri Merkezi Köprüleme (Data Center Bridging - DCB), depolama ağları ve kümelerindeki Ethernet bağlantılarının verimliliğini artırmak için tasarlanan Ethernet protokolleri üzerindeki bir dizi iyileştirmedir. Bu seçenek yalnızca ana makine tabanlı DCBX istemcisi gerektiren ağ arayüzleri için etkinleştirilmelidir. Bir donanım DCBX istemcisini uygulayan arayüzlerdeki yapılandırmalar, bu onay kutusunu boş bırakmalıdır.

    Otomatik VLAN kullan

    Bu seçenek, VLAN keşfinin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğini belirtir. Bu kutu işaretlenirse, FCoE Initiation Protocol (FIP) VLAN keşif protokolü, bağlantı yapılandırması doğrulandıktan sonra Ethernet arayüzünde çalışacaktır. Önceden yapılandırılmadılarsa, keşfedilen FCoE VLAN’ları için ağ arayüzleri otomatik olarak oluşturulacak ve VLAN arayüzlerinde FCoE örnekleri oluşturulacaktır. Bu seçenek öntanımlı olarak etkindir.

  4. Hangi arayüzü ve seçenekleri kullanacağınızı seçtikten sonra, FCoE Disk(ler)i Ekle düğmesine tıklayın. Keşfedilen FCoE depolama aygıtları, Kurulum Hedefi - Özelleşmiş Diskler ve Ağ Diskleri bölümündeki Diğer SAN Aygıtları sekmesi altında görüntülenecektir.

Elle Bölümlendirme

Elle Bölümlendirme ekranı, Fedora sisteminiz için elle bir depolama yapılandırması oluşturmanıza olanak tanır ve sisteminizin depolama alanı üzerinde size daha fazla denetim imkanı verir.

Hem Linux hem de diğer işletim sistemleri için diğer kurucuların çoğunda, disk bölümlendirme genellikle "aşağıdan yukarıya" bir yaklaşım benimser. Bu kurucularda, önce LVM fiziksel birimleri gibi altta yatan aygıtları oluşturursunuz, ardından bunların üzerine LVM gibi bir düzen oluşturursunuz, ardından mantıksal birimlerin üzerinde dosya sistemleri oluşturursunuz ve son adım genellikle her birim için bir bağlama noktası atamaktır.

Anaconda tam tersi bir yaklaşım kullanır. İlk olarak, ihtiyacınız olan tüm ayrı bağlama noktalarını oluşturursunuz ve bunları oluşturmak için gereken her şey (bir birim grubu, onun içindeki mantıksal birimler ve birim grubunun yer alacağı fiziksel birimlerin oluşturulması) otomatik olarak gerçekleştirilir. Daha sonra otomatik ayarları istediğiniz gibi düzenleyebilirsiniz.

Gerçek bölümlendirme işlemi sırasında disklerinizde kalıcı değişiklikler yapılmayacaktır. Seçtiğiniz yapılandırma, yalnızca Kurulum Özeti ekranındaki Kuruluma başla düğmesine bastıktan sonra sisteminize yazılacaktır.

Elle Bölümlendirme ekranı. Bu noktada
Şekil 16. Elle Bölümlendirme

Elle Bölümlendirme ekranını ilk açtığınızda sol taraftaki sütun, Kurulum Hedefi bölümünde kurulum hedefleri olarak seçtiğiniz tüm disklerde önceden var olan tüm bölümleri görüntüleyecektir. Seçilen disklerin hiçbiri bir bölüm içermiyorsa, size şu anda hiçbir bağlama noktasının olmadığını bildiren bir mesaj görünecektir.

Burada, LVM veya BTRFS gibi bir bölümlendirme şeması seçebilir ve kurucudan basit bir bölümlendirme düzeni oluşturmasını istemek için Otomatik olarak oluşturmak için buraya tıklayın seçeneğine tıklayabilirsiniz; bu düzen Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümünde açıklanan yönergeleri izler. Oluşturulan düzen, bölüm/birim boyutlarının toplam kullanılabilir alan miktarına göre otomatik olarak belirlendiği basit bir düzendir.

Bir bağlama noktası eklemek için + düğmesine tıklayın. Açılan iletişim penceresinde, / veya /home gibi bir bağlama noktası ve bağlama noktası için istenen kapasiteyi (10GB veya 500MB gibi) seçin. Bağlama noktasını belirtmenin zorunlu olduğunu, ancak bu noktada kapasiteyi belirtmenin gerekli olmadığını unutmayın; bu, o anda kullanılabilir alanın izin verdiğinden daha büyük olmasını istediğiniz bir bağlama noktası eklerken faydalıdır. Ardından, öntanımlı ayarları kullanarak (yani mantıksal birim olarak oluşturulacak ve zaten mevcut değilse yeni bir birim grubu oluşturulacaktır) listeye eklemek için Bağlama noktası ekle düğmesine tıklayın.

Ardından, sol taraftaki listeden yeni oluşturulan bağlama noktasını seçin. Ekranın sağ tarafında bağlama noktasını, fiziksel olarak bulunacağı aygıtı, kapasitesini, dosya sistemini vb. değiştirmenize olanak tanıyan bir dizi denetim görüntülenecektir. Herhangi bir ayarı değiştirdiğinizde, Ayarları Güncelle düğmesine basın. sağ altta. Bu, değiştirilen yapılandırmayı kaydedecektir; ardından başka bir bağlama noktası oluşturabilir veya mevcut farklı bir noktayı seçip ayarlarını düzenleyebilirsiniz.

Kullanılabilir aygıt ve dosya sistemi türlerinin açıklaması için Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümüne bakın.

Bir bağlama noktasını kaldırmak için listeden seçin ve aşağıdaki - düğmesine basın.

Depolamanızı yapılandırmanın tam adımları, özel ihtiyaçlarınıza ve sistem yapılandırmanıza bağlıdır. Özel düzenler oluşturma adımları bu bölümün ilerisinde daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Başlamadan önce, disklerinizi Fedora için bölümlendirmeye yönelik gereksinimler ve ipuçlarının bir listesi için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni ve Bölümlerle İlgili Tavsiyeler bölümlerini de incelemelisiniz.

Mevcut bağlama noktaları listesinin altında, depolama aygıtlarınızda ne kadar boş alan kaldığını ve toplam ne kadar alana sahip olduklarını gösteren iki alan vardır.

Seçili olan depolama aygıtlarının bir özetini görüntülemek için X depolama aygıtı seçildi seçeneğine tıklayın; bu, daha karmaşık depolama düzenlerinde yönlendirme konusunda size yardımcı olabilir. Burada görüntülenen aygıtlar, Kurulum Hedefi bölümünde seçmiş olduğunuz aygıtlardır. Yapılandırmanıza herhangi bir depolama aygıtı eklemek veya çıkarmak isterseniz, o ekrana dönün ve seçiminizi değiştirin.

Depolama yapılandırmasını Elle Bölümlendirme ekranını en son açtığınız zamanki durumuna sıfırlamak için istediğiniz zaman sağ alt köşedeki Tümünü Sıfırla düğmesine basabilirsiniz. Bu, depolama yapılandırmasını değiştirirseniz, ekrandan ayrılırsanız ve ardından geri gelirseniz, Sıfırla düğmesinin yapılandırmayı zaten değiştirilmiş olan durumuna sıfırlayacağı ve yalnızca son zamanlarda yaptığınız değişiklikleri atacağı, kurucuyu önyükledikten sonra depolama yapılandırmasında yapılan tüm değişiklikleri atmayacağı anlamına gelir.

Tüm değişiklikleri iptal etmek ve ayrıca kurucu başladığında algılanmayan yeni diskleri tespit etmek için (bu, genellikle başlattıktan sonra yeni bir disk taktığınızda olur), ekranın sol tarafında bağlama noktaları listesinin altındaki denetimler kümesinde dairesel bir okla işaretlenen düğmeye basın. Açılan iletişim penceresinde Diskleri Yeniden Tara düğmesine basın ve tarama işlemi tamamlanana kadar bekleyin. Ardından, Kurulum Hedefi bölümüne dönmek için Tamam düğmesine basın; yenileri de dahil olmak üzere algılanan tüm diskler Yerel Standart Diskler bölümünde görüntülenecektir.

Diskleri Yeniden Tara iletişim kutusu
Şekil 17. Diskleri Yeniden Tara

Sistem depolama alanınızı yapılandırmayı bitirdikten sonra, yapılandırmayı kaydetmek ve Kurulum Özeti ekranına dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine basın. Bu noktada kurucu, depolama yapılandırmanızın geçerli olup olmadığını denetleyecektir. Bir hata tespit edilirse, ekranın altında bir mesaj görüntülenecektir. Ne tür bir hatanın tespit edildiğini açıklayan bir iletişim penceresi açmak için mesaja tıklayın (örneğin, / boot dizinini bir Btrfs alt birimine koydunuz veya sisteminiz gerektirdiği halde bir BIOS Önyükleme bölümü oluşturmadınız).

Böyle bir mesaj görüntülenirse, geri dönün ve kurucu tarafından bulunan sorunları düzeltin; aksi takdirde kuruluma devam edemezsiniz. Yine de Kurulum Özeti ekranına dönmek için tekrar Bitti düğmesine basabilirsiniz, ancak depolama yapılandırma hatası gerçek kurulum sürecini başlatmanızı engelleyecektir.

Herhangi bir hata mesajı görüntülenmezse ve bu ekranı son ziyaretinizden bu yana herhangi bir değişiklik yaptıysanız, yaptığınız değişikliklerin ayrıntılı bir listesini görüntüleyen bir özet iletişim kutusu görünecektir. Listeyi gözden geçirin ve Kurulum Özeti ekranına ilerlemek için Değişiklikleri Kabul Et, daha fazla değişiklik yapmak istiyorsanız İptal Et ve Özel Bölümlendirmeye Dön düğmesine tıklayın.

Standart Bölümler Oluşturma

Standart bölümler, işletim sistemleri arasında en geniş desteğe sahip en yaygın bölüm türüdür. Örneğin, Microsoft Windows yalnızca fiziksel bölümler kullanır ve LVM veya Btrfs ile doğrudan çalışamaz. Çoğu Fedora bölümlendirme kurulumu, ayrıca /boot dizini için en az bir standart bölüm ve önyükleyiciyi depolamak için BIOS Önyükleme veya EFI Sistem dosya sistemine sahip muhtemelen başka bir standart bölüm gerektirir.

Fiziksel bölümlerin arkasındaki kavramlar hakkında ek bilgi için, Disk Bölümlerine Giriş bölümüne bakın.

Elle Bölümlendirme ekranı
Şekil 18. Standart Bölüm Oluştur

Standart fiziksel bölümlerde bağlama noktaları oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

Standart Bölümler Oluşturma
  1. Mevcut bağlama noktalarını gösteren listenin altındaki + düğmesine tıklayın. Yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. Yeni iletişim penceresinde, ayrı bir bağlama noktası oluşturmak istediğiniz bir bağlama noktası belirtin - örneğin, /. İsteğe bağlı olarak, MB veya GB gibi standart birimler kullanarak bölüm için bir boyut belirtin (örneğin, 50GB). Ardından, bağlama noktasını eklemek ve ana bölümlendirme ekranına geri dönmek için Bağlama noktası ekle düğmesine tıklayın.

    Bir takas bölümü oluştururken, bağlama noktasını swap olarak belirtin. BIOS Önyükleme bölümü için biosboot kullanın. EFI Sistem Bölümü için /boot/efi kullanın.

    Bu bölüm türleri hakkında bilgi için, Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

  3. Bu adımdan sonra bağlama noktası öntanımlı ayarlar kullanılarak, yani bir LVM mantıksal birimi olarak oluşturulur. Daha fazla yapılandırmak için sol bölmede yeni oluşturulan bağlama noktasını seçin ve Aygıt Türü seçeneğini Standart Bölüm olarak değiştirerek fiziksel bir bölüme dönüştürün. Ardından, ekranın sağ alt köşesindeki Ayarları Güncelle düğmesine tıklayın.

  4. Ekranın sağ tarafındaki Aygıt(lar) bölümünde, bölümün bir veya daha fazla sabit diske atandığını görebilirsiniz. Bu bölümün hangi diskte oluşturulacağını yapılandırmak için Değiştir düğmesine tıklayın.

  5. Bağlama Noktası Yapılandır iletişim kutusunda, bu birimin hangi fiziksel aygıtlarda (diskler) bulunabileceğini belirleyebilirsiniz. Bu birimi tutmak için kullanılacak bir veya daha fazla diski Ctrl tuşuna basılı tutup listedeki her diski tıklayarak seçebilirsiniz. Burada birden fazla disk seçerseniz, Anaconda kurulumun geri kalanını nasıl yapılandırdığınıza bağlı olarak bölümün tam olarak nerede oluşturulması gerektiğini belirleyecektir. Bu bölümün belirli bir sabit diskte oluşturulduğundan emin olmak istiyorsanız, yalnızca o diski seçin ve diğerlerinin seçimini kaldırın.

    Bölümün konumunu yapılandırmayı bitirdikten sonra, ana Elle Bölümlendirme ekranına dönmek için Kaydet düğmesine tıklayın.

  6. Bölüme özgü diğer ayarları yapılandırın - Bağlama Noktası, İstenen Kapasite ve Dosya Sistemi. Değişiklikleri yapılandırmaya uygulamak için Ayarları Güncelle düğmesine basın.

Oluşturmak istediğiniz ek standart bölümler için bu adımları tekrarlayın.

Yazılımsal RAID Oluşturma

Bağımsız disklerin yedekli dizileri (Redundant arrays of independent disks - RAID), artırılmış performans ve bazı yapılandırmalarda hatalara karşı daha fazla dayanıklılık sağlayacak şekilde düzenlenen birden çok depolama aygıtından oluşturulur. Farklı RAID türlerinin açıklamaları için Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümüne bakın.

Bir RAID aygıtı tek bir adımda oluşturulur ve gerektiğinde diskler eklenir veya çıkarılır. Her aygıt için fiziksel disk başına bir RAID bölümüne izin verilir, bu nedenle kurulum programında bulunan kullanılabilir disk sayısı, sizin için hangi RAID aygıt düzeylerinin kullanılabilir olduğunu belirler. Örneğin, sisteminizde iki sabit disk varsa, kurulum programı 4 ayrı bölüm gerektiren bir RAID10 aygıtı oluşturmanıza izin vermeyecektir.

Bu bölümde yalnızca standart (fiziksel) bölümlerle nasıl yazılımsal RAID oluşturulacağı açıklanmaktadır. Ancak, LVM birim gruplarını ve Btrfs birimlerini RAID kullanacak şekilde yapılandırabilir ve onların mantıksal birimlerini veya Btrfs alt birimlerini bu RAID dizisinin üstüne yerleştirebilirsiniz. LVM ve Btrfs’de RAID oluşturma talimatları için Mantıksal Birim Yönetimi (Logical Volume Management - LVM) Düzeni Oluşturma ve Btrfs Düzeni Oluşturma bölümlerine bakın.

Elle Bölümlendirme ekranı
Şekil 19. Yazılımsal RAID Oluştur

RAID yapılandırma seçenekleri yalnızca kurulum için iki veya daha fazla disk seçtiyseniz görünür. Bir RAID aygıtı oluşturmak için en az iki disk gereklidir ve bazı RAID düzenleri daha fazlasını gerektirir. Farklı RAID türleri için gereksinimler Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümünde açıklanmaktadır.

Yazılımsal RAID oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

Yazılımsal RAID Oluşturma
  1. Mevcut bağlama noktalarını gösteren listenin altındaki + düğmesine tıklayın. Yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. Yeni iletişim penceresinde, ayrı bir yazılımsal RAID bölümü oluşturmak istediğiniz bir bağlama noktası belirtin - örneğin, /. İsteğe bağlı olarak, MB veya GB gibi standart birimler (örneğin, 50GB) kullanarak yeni bölüm için bir boyut belirtin. Ardından, bağlama noktasını eklemek ve ana bölümlendirme ekranına geri dönmek için Bağlama noktası ekle düğmesine tıklayın.

    Yazılımsal RAID üzerinde takas için bir bağlama noktası oluştururken, bağlama noktasını swap olarak belirtin.

  3. Bu adımdan sonra bağlama noktası öntanımlı ayarlar kullanılarak, yani bir LVM mantıksal birimi olarak oluşturulur. Daha fazla yapılandırmak için sol bölmede yeni oluşturulan bağlama noktasını seçin ve Aygıt Türü seçeneğini RAID olarak değiştirerek bir yazılımsal RAID bölümüne dönüştürün.

  4. RAID Seviyesi açılır menüsünden bir RAID türü seçin. Kullanılabilir RAID türleri ve gereksinimleri Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümünde açıklanmaktadır.

  5. Ekranın sağ tarafındaki Aygıt(lar) bölümünde, bölümün birkaç fiziksel diske atandığını görebilirsiniz. Bu bölümün hangi diskler üzerinde oluşturulacağını yapılandırmak için Değiştir düğmesine tıklayın.

  6. Bağlama Noktası Yapılandır iletişim kutusunda, bu birimin hangi fiziksel aygıtlarda (diskler) bulunabileceğini belirleyebilirsiniz. Bu bölümü tutmak için kullanılacak bir veya daha fazla diski Ctrl tuşuna basılı tutup listedeki her diski tıklayarak seçebilirsiniz. Bu bölümün belirli bir sabit disk kümesinde oluşturulduğundan emin olmak istiyorsanız, yalnızca o diskleri seçin ve diğerlerinin seçimini kaldırın.

    Bölümün konumunu yapılandırmayı bitirdikten sonra, ana Elle Bölümlendirme ekranına dönmek için Kaydet düğmesine tıklayın.

  7. Bölüme özgü diğer ayarları yapılandırın - Bağlama Noktası, İstenen Kapasite ve Dosya Sistemi. Değişiklikleri yapılandırmaya uygulamak için Ayarları Güncelle düğmesine basın.

Oluşturmak istediğiniz ek yazılımsal RAID ile standart bölümler için bu adımları tekrarlayın.

Mantıksal Birim Yönetimi (Logical Volume Management - LVM) Düzeni Oluşturma

Mantıksal Birim Yönetimi (LVM), sabit diskler veya LUN’lar gibi temelde yatan fiziksel depolama alanının basit bir mantıksal görünümünü sunar. Fiziksel depolama üzerindeki bölümler, birim grupları olarak gruplandırılabilen fiziksel birimler olarak temsil edilir. Her birim grubu, her biri standart bir disk bölümüne benzer olan birden çok mantıksal birime bölünebilir. Bu nedenle LVM mantıksal birimleri, birden çok fiziksel diske yayılabilen bölümler olarak işlev görür.

Mantıksal Birim Yönetiminin arkasındaki kavramlar hakkında ek bilgi için LVM’yi Anlama bölümüne bakın.

Bazı bölüm türleri - özellikle / boot dizini ve BIOS Önyükleme ve EFI bölümleri - mantıksal birimlere yerleştirilemez. Onlar için standart fiziksel birimler kullanın. Daha fazla bilgi için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

Elle Bölümlendirme ekranı
Şekil 20. LVM Mantıksal Birimi Oluştur

LVM mantıksal birimleri ve birim grupları oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin.

LVM Mantıksal Birimleri ve Grupları Oluşturma
  1. Mevcut bağlama noktalarını gösteren listenin altındaki + düğmesine tıklayın. Yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. Yeni iletişim penceresinde, ayrı bir mantıksal birim oluşturmak istediğiniz bir bağlama noktası belirtin - örneğin, /. İsteğe bağlı olarak, MB veya GB gibi standart birimler kullanarak birim için bir boyut belirtin (örneğin, 50GB). Ardından, birimi eklemek ve ana bölümlendirme ekranına geri dönmek için Bağlama noktası ekle düğmesine tıklayın.

    LVM üzerinde takas için bir bağlama noktası oluştururken, bağlama noktasını swap olarak belirtin.

  3. Bu adımdan sonra bağlama noktası öntanımlı ayarlar kullanılarak, yani bir LVM mantıksal birimi olarak oluşturulur ve onu içermesi için bir birim grubu oluşturulur. Daha fazla yapılandırmak için sol bölmede yeni oluşturulan bağlama noktasını seçin. Bu birim için ince dağıtım (thin provisioning) kullanmak istiyorsanız, Aygıt Türü seçeneğini LVM İnce Dağıtım olarak değiştirin.

  4. Birim Grubu menüsünde, birimin kurduğunuz Fedora çeşidinin adını taşıyan (örneğin, fedora-server) otomatik olarak oluşturulmuş bir birim grubuna atandığını görebilirsiniz. Birim grubu ayarlarına erişmek için açılır menünün altındaki Değiştir düğmesine tıklayın.

  5. Birim Grubunu Yapılandır iletişim kutusunda birim grubunun adını, RAID seviyesini (kullanılabilir RAID türleri hakkında bilgi için Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümüne bakın) değiştirebilir ve ayrıca bu birim grubunun hangi fiziksel aygıtların (disklerin) üzerinde bulunması gerektiğini belirtebilirsiniz. Bu birim grubunu tutmak için kullanılacak bir veya daha fazla diski Ctrl tuşuna basılı tutup listedeki her diski tıklayarak seçebilirsiniz.

    Yedekli bir RAID türü seçerseniz (RAID1 (Yedeklilik) gibi), disklerinizde birim grubu gerçek boyutunun iki katı kadar yer kaplayacaktır. RAID1 ile 5 GB’lık bir birim grubu 10 GB alan kaplayacaktır.

    Ayrıca, Şifrele seçeneğini seçerek birim grubunun şifrelenmiş olduğundan emin olabilirsiniz; bu, tüm birim grubu için LUKS şifrelemesini etkinleştirecektir. LUKS ile disk şifreleme hakkında bilgi için https://docs.fedoraproject.org/ adresindeki Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

    Ek olarak, Boyut politikası menüsünden Sabit seçeneğini seçerek ve birim grubu için bir boyut girerek birim grubu için sabit bir boyut ayarlayabilirsiniz.

    Birim grubu ayarlarını yapılandırmayı bitirdikten sonra, ana Elle Bölümlendirme ekranına dönmek için Kaydet düğmesine tıklayın.

    Yapılandırma iletişim kutusu, birim grubunun fiziksel kapsamlarının boyutunu belirlemenize izin vermez. Boyut her zaman öntanımlı 4 MiB değerine ayarlanacaktır. Farklı fiziksel kapsamlara sahip bir birim grubu oluşturmak istiyorsanız, etkileşimli bir kabuğa geçerek ve vgcreate komutunu kullanarak elle oluşturun veya volgroup --pesize=size komutuyla bir Kickstart dosyası kullanın.

  6. Birden fazla birim grubu oluşturmanız gerekiyorsa, Birim Grubu açılır menüsünü açın ve Yeni bir birim grubu oluştur seçeneğini seçin. Önceki adımda açıklananla aynı olan yeni bir iletişim penceresi açılacaktır. Aynı şekilde, yeni grup için bir ad, depolama aygıtları, şifreleme ayarları, RAID seviyesi ve boyut politikası seçin ve Kaydet düğmesine tıklayın. Yeni birim grubu daha sonra Birim Grubu açılır menüsünde kullanılabilir hale gelecektir; daha sonra mevcut bağlama noktalarınızın üzerinden geçebilir ve bunları farklı bir birim grubuna atamak için bu ayarı değiştirebilirsiniz.

  7. Mantıksal birime özgü diğer ayarları yapılandırın - Bağlama Noktası, İstenen Kapasite, Dosya Sistemi ve Ad. Değişiklikleri yapılandırmaya uygulamak için Ayarları Güncelle düğmesine basın.

Oluşturmak istediğiniz ek mantıksal birimler için bu adımları tekrarlayın. Ek LVM mantıksal birimleri oluştururken, her seferinde otomatik olarak yeni bir birim grubu oluşturulmadığını unutmayın; bunun yerine, ek birimler var olan bir gruba atanır.

Oluşturduğunuz her bağlama noktası için ayarlarını gözden geçirin ve doğru gruba atandığından, yeterli kapasiteye sahip olduğundan ve gerekirse daha sonra alt birimi tanımlayabilmeniz için açıklayıcı bir ada sahip olduğundan emin olun.

Btrfs Düzeni Oluşturma

Btrfs bir tür dosya sistemi türüdür, ancak bir depolama aygıtına özgü birtakım özelliklere sahiptir. Dosya sistemini hatalara dayanıklı hale getirmek ve hatalar oluştuğunda tespit ve onarımını kolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Verilerin ve üst verilerin doğruluğunu sağlamak için sağlama toplamları kullanır ve yedekleme, çoğaltma ve ad uzayı yalıtımı için (örneğin, konteynerlerde kullanmak için) kullanılabilen anlık görüntüleri destekler.

Bir Btrfs düzeni oluşturmak, biraz farklı terimler kullanarak LVM’ye (Mantıksal Birim Yönetimi (Logical Volume Management - LVM) Düzeni Oluşturma bölümünde açıklanmıştır) benzer. Bir Btrfs birimi, bir LVM birim grubuna eş değerdir ve bir Btrfs alt birimi, bir LVM mantıksal birimine benzer. Unutulmaması gereken önemli bir fark, Anaconda'nın ayrı bağlama noktaları için boyutları nasıl bildirdiğidir: LVM için sol bölmedeki her bağlama noktasının yanında her mantıksal birimin tam boyutu gösterilirken, Btrfs için her alt birimin yanında tüm birimin toplam boyutu gösterilir.

Bazı bölüm türleri - özellikle BIOS Önyükleme ve EFI bölümleri - Btrfs alt birimlerine yerleştirilemez. Onlar için standart fiziksel birimler kullanın. Daha fazla bilgi için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

Elle Bölümlendirme ekranı
Şekil 21. Btrfs Alt Birimi Oluştur

Btrfs birimleri ve alt birimleri oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyin:

Btrfs Birimleri ve Alt Birimleri Oluşturma
  1. Mevcut bağlama noktalarını gösteren listenin altındaki + düğmesine tıklayın. Yeni bir iletişim penceresi açılacaktır.

  2. Yeni iletişim penceresinde, kendisi için ayrı bir alt birim oluşturmak istediğiniz bir bağlama noktası belirtin - örneğin, /. Anaconda, oluşturduğunuz her bağlama noktası için bir Btrfs alt birimi oluşturacaktır. Dizinlere benzer şekilde, alt birimlerin kendilerine ait ayrı boyutları yoktur. Son olarak, alt birimi eklemek ve ana bölümlendirme ekranına dönmek için Bağlama noktası ekle düğmesine tıklayın.

    Btrfs üzerinde takas için bir bağlama noktası oluştururken, bağlama noktasını swap olarak belirtin.

  3. Bağlama noktası oluşturulduktan sonra, sol bölmede yeni oluşturulan bağlama noktasını seçin ve bunu sağ bölmede daha da yapılandırın. Bitirdiğinizde, ekranın sağ alt köşesindeki Ayarları Güncelle düğmesine tıklayın.

  4. Birim alanında, bağlama noktasının alt biriminin otomatik olarak oluşturulan bir birime atandığını görebilirsiniz. Birim yapılandırma ayarlarına erişmek için açılır menünün altındaki Değiştir düğmesine tıklayın.

  5. Birim Yapılandır iletişim kutusunda birimin adını, şifreli olup olmadığını, RAID seviyesini (kullanılabilir RAID türleri hakkında bilgi için Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri bölümüne bakın) değiştirebilir ve ayrıca bu birimin hangi fiziksel aygıtların (disklerin) üzerinde bulunması gerektiğini belirtebilirsiniz. Bu birimi tutmak için kullanılacak bir veya daha fazla diski Ctrl tuşuna basılı tutup listedeki her diski tıklayarak seçebilirsiniz.

    Kurucu, Btrfs birimlerinin tamamının LUKS ile şifrelenmesini desteklemektedir. Etkinleştirmek için Birim altındaki Değiştir düğmesine tıklayın. Ardından Şifrele seçeneğini işaretleyin. LUKS ile disk şifreleme hakkında bilgi için https://docs.fedoraproject.org/ adresindeki Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

    Ek olarak, Boyut politikası menüsünden Sabit seçeneğini seçerek ve birim grubu için bir boyut girerek birim için sabit bir boyut ayarlayabilirsiniz.

    Btrfs birim ayarlarını yapılandırmayı bitirdikten sonra, ana Elle Bölümlendirme ekranına dönmek için Kaydet düğmesine tıklayın.

  6. Birden fazla Btrfs birimi oluşturmanız gerekiyorsa, Birim açılır menüsünü açın ve Yeni bir birim oluştur seçeneğini seçin. Önceki adımda açıklananla aynı olan yeni bir iletişim penceresi açılacaktır. Aynı şekilde, yeni birim için bir ad, depolama aygıtları, şifreleme ayarları, RAID seviyesi ve boyut politikası seçin ve Kaydet düğmesine tıklayın. Yeni birim daha sonra Birim açılır menüsünde kullanılabilir hale gelecektir; daha sonra mevcut bağlama noktalarınızın üzerinden geçebilir ve bunları farklı bir birime atamak için bu ayarı değiştirebilirsiniz.

  7. Alt birime özgü diğer ayarları yapılandırın - Bağlama Noktası, Aygıt Türü ve Ad. Değişiklikleri yapılandırmaya uygulamak için Ayarları Güncelle düğmesine basın.

Oluşturmak istediğiniz ek Btrfs alt birimleri için bu adımları tekrarlayın. Ek alt birimler oluştururken, her seferinde otomatik olarak yeni bir birim oluşturulmadığını unutmayın; bunun yerine, ek alt birimler var olan bir birime atanır.

Oluşturduğunuz her bağlama noktası için ayarlarını gözden geçirin ve doğru birime atandığından, yeterli kapasiteye sahip olduğundan ve alt birimi tanımlayabilmeniz için açıklayıcı bir ada sahip olduğundan emin olun.

Aygıt, Dosya Sistemi ve RAID Türleri

Fedora, birden çok aygıt türünü ve dosya sistemini desteklemektedir. Aşağıdaki listeler, kullanılabilir her aygıtın, dosya sisteminin ve RAID türünün kısa bir açıklamasını ve bunların kullanımıyla ilgili notları sunar.

Bir bölümün veya mantıksal birimin aygıt türünü veya dosya sistemini seçmek için, onu Elle Bölümlendirme bölümündeki listeden seçin ve ekranın sağ tarafındaki ilgili açılır menülerinden bir Aygıt Türü ve bir Dosya Sistemi seçin. Ardından, Ayarları Güncelle düğmesine tıklayın ve değiştirmek istediğiniz tüm bağlama noktaları için bu işlemi tekrarlayın.

Yazılımsal RAID yapılandırmak için, kurulum hedefleri olarak seçilmiş yeterli fiziksel sabit diskinizin olduğundan emin olun (her RAID türü için gereken ayrı disk sayısı açıklamasında belirtilmiştir). Ardından, bir Btrfs birimi veya LVM birim grubu oluştururken veya değiştirirken bir RAID seviyesi seçin veya standart bölümlere sahip yazılımsal RAID oluşturmak için aygıt türü olarak Yazılımsal RAID seçin. Ayrıntılı talimatlar için Btrfs Düzeni Oluşturma, Mantıksal Birim Yönetimi (Logical Volume Management - LVM) Düzeni Oluşturma ve Yazılımsal RAID Oluşturma bölümlerine bakın.

Aygıt Türleri
  • Standart Bölüm - Standart bir bölüm bir dosya sistemi veya takas alanı içerebilir. Standart bölümler en çok /boot ve BIOS Önyükleme ve EFI Sistem bölümleri için kullanılır. Diğer birçok kullanım için LVM mantıksal birimleri veya Btrfs alt birimleri tavsiye edilir. Fiziksel bölümlerin arkasındaki kavramlar hakkında ek bilgi için Disk Bölümlerine Giriş bölümüne bakın.

  • LVM - Aygıt Türü olarak LVM seçilmesi, bir LVM mantıksal birimi ve onu içerecek bir birim grubu oluşturur (zaten bir tane varsa birim grubu oluşturulmaz, bu durumda yeni birim mevcut gruba atanır). LVM, fiziksel diskler kullanırken performansı artırabilir ve tek bir bağlama noktası için birden çok disk kullanmanıza izin verir. Mantıksal birim oluşturma hakkında bilgi için Mantıksal Birim Yönetimi (Logical Volume Management - LVM) Düzeni Oluşturma bölümüne bakın. Ayrıca genel olarak LVM hakkında bazı ek bilgiler için LVM’yi Anlama bölümüne bakın.

  • LVM İnce Dağıtım - İnce dağıtım kullanarak, uygulamalar tarafından ihtiyaç duyulduğunda herhangi bir sayıda aygıta tahsis edilebilen, ince havuz olarak bilinen bir boş depolama alanı havuzunu yönetebilirsiniz. İnce havuz, depolama alanının etkili bir şekilde tahsisi için gerektiğinde dinamik olarak genişletilebilir.

  • RAID - İki veya daha fazla yazılımsal RAID bölümü oluşturmak, bir yazılımsal RAID aygıtı oluşturmanıza olanak sağlar. Sistemdeki her diske bir RAID bölümü atanır. Yazılımsal RAID oluşturmayla ilgili talimatlar için Yazılımsal RAID Oluşturma bölümüne bakın.

  • BTRFS - Btrfs, çeşitli aygıt benzeri özelliklere sahip bir dosya sistemidir. ext2, ext3 ve ext4 dosya sistemlerinden daha fazla dosyayı, daha büyük dosyaları ve daha büyük birimleri adresleme ve yönetme yeteneğine sahiptir. Btrfs birimleri oluşturma hakkında daha fazla bilgi için Btrfs Düzeni Oluşturma bölümüne bakın.

Dosya Sistemleri
  • ext4 - ext4 dosya sistemi ext3 dosya sistemini temel alır ve daha büyük dosya sistemleri ve daha büyük dosyalar için desteği, daha hızlı ve daha verimli disk alanı tahsisini, bir dizin içindeki alt dizinlerin sayısında sınırlama olmamasını, daha hızlı dosya sistemi denetimini ve daha sağlam günlük tutmayı içeren bir dizi iyileştirme getirir. ext4, Fedora Workstation ve Cloud tarafından kullanılan öntanımlı ve tavsiye edilen dosya sistemidir. Tek bir ext4 dosya sisteminin desteklenen azami boyutu 50 TB’tır.

  • ext3 - ext3 dosya sistemi ext2 dosya sistemine dayanır ve bir önemli artısı vardır - günlük tutma. Her çökme oluştuğunda fsck programını çalıştırarak dosya sistemini üst veri tutarlılığı açısından denetlemeye gerek olmadığından, günlük tutan bir dosya sistemi kullanmak bir çökme sonrasında dosya sistemini kurtarmak için harcanan zamanı azaltır.

  • ext2 - Bir ext2 dosya sistemi normal dosyalar, dizinler veya sembolik bağlantılar dahil olmak üzere standart Unix dosya türlerini destekler. 255 karaktere kadar uzun dosya adları atama imkanı sağlar.

  • swap - Takas bölümleri sanal belleği desteklemek için kullanılır. Başka bir deyişle, sisteminizin işlediği verileri depolamak için yeterli RAM olmadığında veriler bir takas bölümüne yazılır. Her zaman bir takas bölümü oluşturulmalıdır; tavsiye edilen boyut gibi ayrıntılar için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

  • xfs - XFS, 16 eksabayta (yaklaşık 16 milyon terabayt) kadar olan dosya sistemlerini, 8 eksabayta (yaklaşık 8 milyon terabayt) kadar olan dosyaları ve on milyonlarca girdi içeren dizin yapılarını destekleyen, oldukça iyi ölçeklenebilir, yüksek performanslı bir dosya sistemidir. XFS ayrıca, çökme durumunda daha hızlı kurtarmayı kolaylaştıran üst veri günlük kaydını destekler. Tek bir XFS dosya sisteminin desteklenen azami boyutu 500 TB’tır. Fedora 22 ile başlayarak XFS, Fedora Server için öntanımlı ve tavsiye edilen dosya sistemidir.

    Bir XFS dosya sisteminin boyutunun şu anda dosya sistemini yok etmeden ve yeniden oluşturmadan azaltılamayacağını unutmayın. Dosya sistemlerinizin boyutlarını sık sık ayarlamanız gerekeceğini düşünüyorsanız, yönetimi önemli ölçüde daha fazla zaman alıcı hale getirdiğinden XFS kullanılması tavsiye edilmez.

  • vfat - VFAT dosya sistemi, FAT dosya sisteminde Microsoft Windows uzun dosya adlarıyla uyumlu bir Linux dosya sistemidir.

  • BIOS Önyükleme - BIOS sistemlerinde GUID bölümlendirme tablosu (GUID partition table - GPT) bulunan bir aygıttan ve BIOS uyumluluk modundaki UEFI sistemlerinde önyükleme yapmak için gereken çok küçük bir bölüm. Ayrıntılar için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

  • EFI Sistem Bölümü - Bir UEFI sisteminde GUID bölümlendirme tablosu (GPT) olan bir aygıtı önyüklemek için gerekli küçük bir bölüm. Ayrıntılar için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın.

Yazılımsal RAID Türleri
  • RAID0 (Performans) - Verileri birden çok diske dağıtır. Seviye 0 RAID, standart bölümlere göre daha yüksek performans sunar ve birden çok diskin depolamasını tek bir büyük sanal aygıtta toplamak için kullanılabilir. Seviye 0 RAID’lerin yedeklilik sağlamadığını ve dizideki bir aygıtın arızalanmasının tüm dizideki verileri yok ettiğini unutmayın. RAID 0, en az iki disk gerektirir.

  • RAID1 (Yedeklilik) - Bir bölümdeki tüm verileri bir veya daha fazla başka diske yansıtır. Dizideki ek aygıtlar artan düzeylerde yedeklilik sağlar. RAID 1, en az iki disk gerektirir.

  • RAID4 (Hata Denetimi) - Verileri birden çok diske dağıtır ve eşlik bilgilerini depolamak için dizideki bir diski kullanır; bu, dizideki herhangi bir diskin arızalanması durumunda diziyi korur . Tüm eşlik bilgileri tek bir diskte depolandığından, bu diske erişim dizinin performansında bir "darboğaz" oluşturur. Seviye 4 RAID, en az üç disk gerektirir.

  • RAID5 (Dağıtılmış Hata Denetimi) - Verileri ve eşlik bilgilerini birden çok diske dağıtır. Bu nedenle Seviye 5 RAID’ler, verileri birden çok diske dağıtmanın performans avantajlarını sunar, ancak seviye 4 RAID’lerin performans darboğazını yaşatmaz çünkü eşlik bilgileri de dizi üzerinde dağıtılır. RAID 5, en az üç disk gerektirir.

  • RAID6 (Yedekli Hata Denetimi) - Seviye 6 RAID’ler seviye 5 RAID’lere benzer, ancak yalnızca bir eşlik verileri kümesi depolamak yerine iki tane depolar. RAID 6, en az dört disk gerektirir.

  • RAID10 (Performans, Yedeklilik) - Seviye 10 RAID’ler, iç içe geçmiş RAID’ler veya melez RAID’lerdir. Verilerin yansıtılmış disk kümelerine dağıtılmasıyla oluşturulurlar. Örneğin, dört RAID bölümünden oluşturulan bir seviye 10 RAID dizisi, iki tane yansıtılmış şeritlenen bölüm çiftinden oluşur. RAID 10, en az dört disk gerektirir.

Çoğu durumda, en azından aşağıdaki bağlama noktaları her zaman oluşturulmalıdır:

/boot - 1 GB

Bu bölüm, Fedora’nın önyüklenmesini sağlayan işletim sistemi çekirdeğini içerir. Ayrıca, önyükleme işlemi sırasında kullanılan diğer dosyaları da içerir. Çoğu ürün yazılımının sınırlamaları nedeniyle bu dizin için ayrı, küçük bir standart bölüm oluşturulması tavsiye edilir. Çoğu durumda, 1 GB /boot bölümü yeterlidir.

Sisteminizde bir donanımsal RAID denetleyicisi varsa, bazı BIOS türlerinin ondan önyükleme yapmayı desteklemediğini unutmayın. Bu durumda /boot bölümü, ayrı bir sabit disk gibi RAID dizisinin dışındaki bir bölümde oluşturulmalıdır.

Ayrıca /boot dizininin bir LVM mantıksal birimine yerleştirilemeyeceğini unutmayın. Standart bir bölüm kullanın.

/ (kök) - 25 GB

Kök dizinin bulunduğu yer burasıdır. Kök dizin, dizin yapısının en üst düzeyidir. Öntanımlı olarak, yazılan yola farklı bir bölüm bağlanmadıkça (örneğin, /boot veya /home) tüm dosyalar bu bölüme yazılır. Bu bölümde açıklanan tavsiye edilen düzeni takip ederseniz, çoğu yazılım paketinin kurulacağı bölüm burası olacaktır.

Asgari bir kurulum için 10 GB’lık bir kök bölümü yeterli olacaktır. Bununla birlikte, fazladan paketler ve bir grafiksel kullanıcı arayüzü içeren en yaygın kurulumlar için, kök bölüm en az 25 GB olmalıdır; 75 GB en yaygın kullanım durumları için yeterlidir.

/ bağlama noktası, Linux Dosya Sistemi Hiyerarşisinin en üstündedir ve kök dosya sistemi veya kök olarak adlandırılır. Bazen "slash-root" olarak da telaffuz edilen /root dizini, root kullanıcısının ev dizinidir.

/home - en az 10 GB

Kullanıcı verilerini sistem verilerinden ayrı olarak depolamak için, /home dizini için ayrı bir bağlama noktası oluşturun. Bu bölüm, yerel olarak depolanacak veri miktarına, kullanıcı sayısına vb. göre boyutlandırılmalıdır. Bu, kullanıcı veri dosyalarını silmeden Fedora’yı yükseltmenize veya yeniden kurmanıza olanak tanır. Kurulum sırasında, Fedora kurulumunuz için 50 GB veya daha fazla boş alan varsa ayrı bir /home bölümü oluşturulacaktır.

Fedora’yı grafiksel bir ortamla normal kullanım için bir iş istasyonu olarak kullanırken, bu bağlama noktası büyük olasılıkla en fazla miktarda veriyi (kullanıcı ayarları, resimler, videolar, vb.) tutacağından, disk alanının çoğu ona atanmış olmalıdır.

takas - sistem parametrelerinize göre

Takas bölümleri sanal belleği destekler; sisteminizin işlediği verileri depolamak için yeterli RAM olmadığında veriler onlara yazılır. Bu bölümün boyutu, toplam sistem belleğinin değil, sistem belleği iş yükünün bir işlevidir ve bu nedenle toplam sistem belleği boyutuna eşit değildir. Bu nedenle, sistem belleği iş yükünü belirlemek için bir sistemin hangi uygulamaları çalıştıracağını ve bu uygulamaların hizmet edeceği yükü değerlendirmek önemlidir. Uygulama sağlayıcıları ve geliştiricileri bu konuda bazı tavsiyelerde bulunabilirler.

Sistemin takas alanı tükendiğinde çekirdek, sistem RAM belleğinin tamamı kullanıldığında işlemleri sonlandırır. Çok fazla takas alanı yapılandırmak, depolama aygıtlarının tahsis edilmesine, ancak boşta olmasına ve kaynakların yetersiz kullanımına neden olur. Çok fazla takas alanı, bellek sızıntılarını da gizleyebilir. Bir takas bölümü için azami boyut ve diğer ek bilgiler mkswap(8) kılavuz sayfasında bulunabilir.

Fedora 33 ile başlayarak, disk tabanlı takas artık öntanımlı olarak oluşturulmaz. Bunun yerine, otomatik olarak ZRAM tabanlı takas kullanılır. Daha fazla bilgi için man zram-generator ve man zram-generator.conf kılavuz sayfalarına bakın. Disk tabanlı takas oluşturmayı seçerseniz, iki takas aygıtınız olacaktır: daha düşük önceliğe sahip disk tabanlı ve daha yüksek önceliğe sahip ZRAM tabanlı.

Aşağıdaki tablo, sisteminizdeki RAM miktarına ve sisteminizin hazırda bekletme için yeterli belleğe sahip olmasını isteyip istemediğinize bağlı olarak bir takas bölümü için tavsiye edilen boyutu sağlamaktadır. Kurulum programının sisteminizi otomatik olarak bölümlendirmesine izin verirseniz, takas bölümünün boyutu bu yönergeler kullanılarak belirlenecektir. Otomatik bölümlendirme ayarları, hazırda bekletmenin kullanılmadığını varsayar ve takas bölümünün azami boyutu, sabit diskin toplam boyutunun %10’u ile sınırlıdır. Hazırda bekletmeye izin vermek için yeterli takas alanı ayarlamak veya takas bölümü boyutunu sistemin depolama alanının %10’undan fazlasına ayarlamak istiyorsanız, bölümlendirme düzenini elle düzenlemelisiniz.

Tablo 2. Tavsiye Edilen Sistem Takas Alanı
Sistemdeki RAM miktarı Tavsiye edilen takas alanı Hazırda bekletmeye izin veriliyorsa tavsiye edilen takas alanı

2 GB’den az

RAM miktarının 2 katı

RAM miktarının 3 katı

2 GB - 8 GB

RAM miktarına eşit

RAM miktarının 2 katı

8 GB - 64 GB

RAM miktarının yarısı

RAM miktarının 1 buçuk katı

64 GB’den fazla

iş yüküne bağlı

hazırda bekletme tavsiye edilmez

Yukarıda listelenen her aralık arasındaki sınırda (örneğin, 2 GB, 8 GB, veya 64 GB RAM miktarına sahip bir sistem), seçilen takas alanı ve hazırda bekletme desteği konusunda takdir yetkisi kullanılabilir. Sistem kaynaklarınız buna izin veriyorsa, takas alanını artırmak daha iyi performans sağlayabilir.

Takas alanını birden çok depolama aygıtına dağıtmak da - özellikle hızlı diskler, denetleyiciler ve arayüzler içeren sistemlerde - takas alanı performansını iyileştirir.

BIOS Önyükleme (1 MB) veya EFI Sistem Bölümü (200 MB)

GRUB2 önyükleyicisi, önyükleme aygıtının Ana Önyükleme Kaydına (Master Boot Record - MBR) veya GUID Bölümlendirme Tablosuna (GUID Partition Table - GPT) kurulabilir. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağını belirlemek için kurulum programı aşağıdaki durumları dikkate alır:

BIOS ürün yazılımına sahip sistemler ve BIOS uyumluluk modundaki UEFI sistemleri

Disk zaten biçimlendirilmişse, bölümlendirme düzeni korunur. Disk biçimlendirilmemişse veya mevcut tüm bölümleri diskten sildiyseniz, kurucu şunu seçecektir:

  • Diskin boyutu 2 TB’den (terabayt) azsa MBR

  • Diskin boyutu 2 TB’den fazlaysa GPT

    Önyükleme Seçenekleri bölümünde açıklandığı gibi inst.gpt önyükleme seçeneğini kullanarak kurucuyu 2 TB’den küçük disklerde GPT kullanmaya zorlayabilirsiniz. Ancak bunun tersi mümkün değildir - 2 TB’den büyük disklerde MBR kullanamazsınız.

    Önyükleyiciyi içeren disk GPT kullanıyorsa, BIOS ürün yazılımlı bir sisteme kurmak için 1 MB boyutunda bir BIOS Önyükleme bölümü oluşturmanız gerekir. Disk MBR kullanıyorsa, BIOS sisteminde özel bir bölüme gerek yoktur.

UEFI ürün yazılımına sahip sistemler

UEFI sistemlerinde yalnızca GPT’ye izin verilir. MBR ile biçimlendirilmiş bir diske kurmak için, disk yeniden biçimlendirilmeli ve yeniden etiketlenmelidir. Diskte bulunan tüm veriler kaybedilecektir.

UEFI tabanlı sistemler, bölümlendirme düzeninden bağımsız olarak en az 50 MB boyutunda bir EFI Sistem Bölümü gerektirir (tavsiye edilen boyut 200 MB’dir).

Sisteminiz, yukarıda ayrıntıları verilen gereksinimlere göre bir BIOS Önyükleme bölümü veya bir EFI Sistem Bölümü gerektiriyorsa, bu bölümün standart bir fiziksel bölüm olarak oluşturulması gerekir. Bir LVM biriminde veya bir Btrfs alt biriminde bulunamaz.

Ayrıca, sisteminiz bu bölümlerden herhangi birine ihtiyaç duymuyorsa, bunların bağlama noktası seçeneklerinde Dosya Sistemi menüsünde gösterilmeyeceğini unutmayın.

Çoğu sistem, yukarıda listelenen asgari bölümlerden daha fazla bölüme sahiptir. Bölümleri kendi ihtiyaçlarınıza göre seçin. Ek bilgi ve tavsiye için Bölümlerle İlgili Tavsiyeler bölümüne bakın.

Yalnızca hemen ihtiyaç duyduğunuz bölümlere depolama kapasitesi atayın. İhtiyaçları ortaya çıktıkça karşılamak için istediğiniz zaman boş alan tahsis edebilirsiniz.

Bilgisayarınız için bölümleri en iyi şekilde nasıl yapılandıracağınızdan emin değilseniz, Kurulum Hedefi bölümünde açıklandığı gibi kurulum programı tarafından sağlanan otomatik öntanımlı bölümlendirme düzenini kabul edin.

Bölümlerle İlgili Tavsiyeler

Her sistemi bölümlendirmenin en iyi bir yolu yoktur; en iyi kurulum, kurulmakta olan sistemi nasıl kullanmayı düşündüğünüze bağlıdır. Bununla birlikte, aşağıdaki ipuçları ihtiyaçlarınız için en uygun düzeni bulmanıza yardımcı olabilir:

  • Hassas veriler içerebilecek tüm bölümleri ve birimleri şifrelemeyi düşünün. Şifreleme, fiziksel depolama aygıtına erişimleri olsa bile, yetkisiz kişilerin bölümlerdeki verilere erişmesini engeller. Çoğu durumda, en azından kullanıcı verilerini içeren /home bölümünü şifrelemelisiniz.

  • Bazı durumlarda /, /boot ve /home dışındaki dizinler için ayrı bağlama noktaları oluşturmak yararlı olabilir; örneğin, MySQL veri tabanı çalıştıran bir sunucuda /var/lib/mysql için ayrı bir bağlama noktasına sahip olmak, yeniden kurulum sırasında kurulumu tamamladıktan sonra yedekten geri yüklemek zorunda kalmadan veri tabanını korumanıza olanak tanır. Ancak, gereksiz ayrı bağlama noktalarına sahip olmak, depolama yönetimini daha zor hale getirecektir.

  • Hangi bölümlendirme düzenleri üzerinde bulunabilecekleriyle ilgili belirli dizinlere bazı özel kısıtlamalar uygulanır. Özellikle /boot dizini her zaman fiziksel bir bölümde olmalıdır (bir LVM biriminde veya bir Btrfs alt biriminde değil) ve /usr bir Btrfs alt biriminde olamaz.

  • Linux konusunda yeniyseniz, çeşitli sistem dizinleri ve içerikleri hakkında bilgi için https://refspecs.linuxfoundation.org/FHS_2.3/fhs-2.3.html adresinde bulunan Linux Dosya Sistemi Hiyerarşisi Standardını gözden geçirmeyi düşünün.

  • Sisteminize kurulan her çekirdek, /boot bölümünde yaklaşık 20 MB gerektirir. /boot için 500 MB’lık öntanımlı bölüm boyutu en yaygın kullanımlar için yeterli olacaktır; aynı anda birçok çekirdeğin kurulu olmasını planlıyorsanız, bu bölümün boyutunu arttırın.

  • /var dizini, Apache web sunucusu dahil olmak üzere bir dizi uygulamanın içeriklerini barındırır ve indirilen paket güncellemelerini geçici olarak depolamak için DNF paket yöneticisi tarafından kullanılır. /var dizinini içeren bölümün veya birimin en az 3 GB olduğundan emin olun.

  • /var dizininin içeriği genellikle çok sık değişir. Bu, kullanılamaz hale gelmeden önce daha az sayıda okuma/yazma döngüsüne sahip oldukları için eski katı hal sürücülerinde (solid state drive - SSD) sorunlara neden olabilir. Sistem kökünüz bir SSD üzerindeyse, bir sabit disk (HDD) üzerinde /var için ayrı bir bağlama noktası oluşturmayı düşünün.

  • /usr dizini, normal bir Fedora kurulumdaki yazılımların çoğunu barındırır. Bu dizini içeren bölüm veya birim bu nedenle asgari kurulumlar için en az 5 GB ve grafiksel ortamlı kurulumlar için en az 10 GB olmalıdır.

  • /usr veya /var, kök birimin geri kalanından ayrı olarak bölümlendirilirse, bu dizinler önyükleme açısından önemli bileşenler içerdiğinden, önyükleme işlemi çok daha karmaşık hale gelir. Bu dizinlerin bir iSCSI sürücüsüne veya FCoE konumuna yerleştirilmesi gibi durumlarda, sistem ya önyükleme yapamayabilir ya da kapatırken veya yeniden başlatırken bir Aygıt meşgul hatasıyla kilitlenebilir.

    Bu sınırlama yalnızca /usr veya /var için geçerlidir, bunların altındaki dizinlere uygulanmaz. Örneğin, /var/www için ayrı bir bölüm sorunsuz çalışacaktır.

  • Bir LVM birim grubunun bir kısmını ayrılmamış alan olarak bırakmayı düşünün. Bu ayrılmamış alan, gereksinimleriniz değişirse ancak diğer birimlerden verileri kaldırmak istemiyorsanız size esneklik sağlar. Kullanılmayan alanın birim tarafından otomatik olarak ele alınması için bölüm için "İnce dağıtım" aygıt türünü de seçebilirsiniz.

  • Bir XFS dosya sisteminin boyutu küçültülemez - bu dosya sistemine sahip bir bölümü veya birimi küçültmeniz gerekiyorsa, verilerinizi yedeklemeli, dosya sistemini yok etmeli ve onun yerine yeni, daha küçük bir tane oluşturmalısınız. Bu nedenle, bölümlendirme düzeninizi daha sonra değiştirmeniz gerekeceğini düşünüyorsanız, onun yerine ext4 dosya sistemini kullanmalısınız.

  • Kurulumdan sonra daha fazla sabit disk ekleyerek depolama alanınızı genişletmeyi düşünüyorsanız Mantıksal Birim Yönetimi (LVM) kullanın. LVM ile, yeni diskler üzerinde fiziksel birimler oluşturabilir ve ardından bunları uygun gördüğünüz herhangi bir birim grubuna ve mantıksal birime atayabilirsiniz - örneğin, sisteminizin /home dizinini (veya bir mantıksal birim üzerinde bulunan herhangi bir dizini) kolayca genişletebilirsiniz.

  • Sisteminizin ürün yazılımına, önyükleme sürücüsü boyutuna ve önyükleme sürücüsü disk etiketine bağlı olarak bir BIOS Önyükleme bölümü veya bir EFI Sistem Bölümü oluşturmak gerekebilir. Bu bölümler hakkında bilgi için Tavsiye Edilen Bölümlendirme Düzeni bölümüne bakın. Grafiksel kurucunun, sisteminiz gerektirmiyorsa BIOS Önyükleme veya EFI Sistem Bölümü oluşturmanıza izin vermeyeceğini unutmayın - bu durumda, bunlar menüden gizlenecektir.

  • Kurulumdan sonra depolama yapılandırmanızda herhangi bir değişiklik yapmanız gerekirse, Fedora depoları bunu yapmanıza yardımcı olabilecek birkaç farklı araç sunmaktadır. Bir komut satırı aracını tercih ediyorsanız, system-storage-manager programını deneyin.

Kdump

Bu ekran öntanımlı olarak devre dışıdır. Kurulum sırasında etkinleştirmek için, önyükleme menüsünde inst.kdump_addon=on seçeneğini kullanmanız gerekir. Ayrıntılar için Gelişmiş Kurulum Seçenekleri bölümüne, özel önyükleme seçeneklerini kullanma talimatları için Önyükleme Menüsü bölümüne bakın.

Bu ekranı kurulu sistemde Kdump etkinleştirilip etkinleştirilmeyeceğini ve etkinleştirilirse onun için ne kadar bellek ayrılacağını seçmek için kullanın.

Kdump yapılandırma ekranı
Şekil 22. Kdump

Kdump, bir sistem çökmesi olması durumunda, hata anında sistem belleğinin içeriğini yakalayan bir çekirdek çökme döküm mekanizmasıdır. Yakalanan bu bellek daha sonra çökmenin nedenini bulmak için analiz edilebilir. Kdump etkinleştirilirse, sistem belleğinin (RAM) küçük bir kısmının kendisine ayrılmış olması gerekir. Bu ayrılmış belleğe ana çekirdek tarafından erişilemeyecektir.

Kurulu sistemde Kdump etkinleştirmek için, Kdump etkinleştir seçeneğini işaretleyin. Ardından, megabayt cinsinden ayrılacak bellek miktarını Ayrılacak Bellek alanına girin.

Ayırmanız gereken bellek miktarı, sisteminizin mimarisine (örneğin, AMD64 ve Intel 64’ün IBM Power’dan farklı gereksinimleri olacaktır) ve toplam sistem belleği miktarına göre belirlenir. Çoğu durumda, otomatik ayırma yeterli olacaktır. Elle ayarlamakda ısrar ediyorsanız, yönergeler için Red Hat Enterprise Linux 7 Çekirdek Çökme Dökümü Kılavuzuna bakın. Bu belge ayrıca Kdump'ın nasıl çalıştığı, ek ayarların nasıl yapılandırılacağı ve kaydedilen bir çökme dökümünün nasıl incelenebileceği hakkında daha ayrıntılı bilgiler içermektedir.

Ayırma miktarı giriş alanının altındaki Kullanılabilir Sistem Belleği değeri, seçtiğiniz RAM miktarı ayrıldıktan sonra ana sisteminiz için erişilebilir olacak bellek miktarını gösterir.

Çekirdek çökme dökümlerinin kaydedileceği konum gibi ek ayarlar, yalnızca kurulumdan sonra system-config-kdump grafiksel arayüzü kullanılarak veya /etc/kdump.conf yapılandırma dosyasında elle yapılandırılabilir.

Kdump ayarlarını yapılandırdıktan sonra, Kurulum Özeti ekranına dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın.

Ağ & Ana Makine Adı

Ağ & Ana Makine Adı ekranı, ağ arayüzlerini yapılandırmak için kullanılır. Burada seçilen seçenekler hem kurulum sırasında (gerekirse uzak bir konumdan paketleri indirmek gibi görevler için) hem de kurulu sistemde kullanılabilir olacaktır.

Ağ yapılandırması kapsamlı bir konudur ve kurulum sırasında kullanılabilen seçeneklerin çoğu bu belgenin kapsamı dışındadır. Hem teorik konular hem de özel talimatlar ve örnekler dahil olmak üzere ağ oluşturma hakkında ayrıntılı bilgi için https://docs.fedoraproject.org/ adresinde bulunan Fedora Ağ Kılavuzuna bakın.

Ağ & Ana Makine Adı ekranı. Sol bölmede
Şekil 23. Ağ & Ana Makine Adı

Yerel olarak erişilebilir arayüzler, kurulum programı tarafından otomatik olarak algılanır ve elle eklenemez veya silinemez. Algılanan tüm arayüzler ekranın sol tarafında listelenir. Geçerli yapılandırmasını (IP ve DNS adresi gibi) görüntülemek için listedeki bir arayüze tıklayın; ayrıntılar ekranın sağ tarafında görüntülenir.

Arayüz listesinin altında iki düğme vardır. xref:install/Installing_Using_Anaconda.adoc#sect-installation-gui-network-configuration-virtual-interface[Sanal Ağ Arayüzü Ekleme} bölümünde açıklandığı gibi bir sanal ağ arayüzü (Team, Bond veya VLAN) eklemek için + düğmesini kullanın. Önceden oluşturulan bir sanal arayüzü kaldırmak için, onu listeden seçin ve - düğmesine tıklayın.

IP adresleri, DNS sunucuları veya mevcut bir arayüz (hem sanal hem de fiziksel) için yönlendirme yapılandırması gibi ayarları değiştirmek için, sol bölmede arayüzü seçin ve ekranın sağ alt köşesindeki Yapılandır düğmesine tıklayın. Kullanılabilir ayarlar, Ağ Arayüzü Yapılandırmasını Düzenleme bölümünde açıklanmaktadır.

Seçili olan arayüzü etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için sağ üst köşedeki AÇIK/KAPALI anahtarını kullanın.

Bağlantılar listesinin altında, Ana makine adı giriş alanına bu bilgisayar için bir ana makine adı girin. Ana makine adı, anamakineadı.etkialanıadı biçiminde bir tam nitelikli etki alanı adı (fully-qualified domain name) (FQDN) veya etki alanı adı olmayan kısa bir ana makine adı olabilir. Çoğu ağda, bağlı sistemlere otomatik olarak bir etki alanı adı sağlayan Dinamik Ana Makine Yapılandırma Protokolü (Dynamic Host Configuration Protocol) (DHCP) hizmeti bulunur; DHCP hizmetinin bu makineye etki alanı adı atamasına izin vermek için yalnızca kısa ana makine adını belirtin.

Sanal Ağ Arayüzü Ekleme

Sanal ağ arayüzü eklemek için, arayüz listesinin altındaki + düğmesine tıklayın. Kullanılabilecek üç sanal arayüz türünden birini seçmenizi isteyen yeni bir pencere açılacaktır:

  • Bond - NIC (Network Interface Controller - Ethernet Kartı) Bonding, birden fazla fiziksel ağ arayüzünü tek bir bağlı kanala bağlamak için bir yöntem.

  • Team - NIC Teaming, bağlantıları birleştirmek için yeni bir uygulama, paket akışlarının hızlı işlenmesini sağlamak için küçük bir çekirdek sürücüsü ve diğer her şeyi kullanıcı alanında yapmak için çeşitli uygulamalar sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

  • Vlan (Virtual LAN - Sanal LAN) - Karşılıklı olarak izole edilmiş birden fazla ayrı yayın alanı oluşturma yöntemi.

Eklemek istediğiniz arayüz türünü seçin ve Ekle düğmesine tıklayın. Seçtiğiniz arayüz türü için kullanılabilir ayarları düzenlemenizi sağlayan başka bir iletişim penceresi açılacaktır. Kullanılabilir ayarlar hakkında bilgi için, https://docs.fedoraproject.org/ adresinde bulunan Fedora Ağ Kılavuzunun ilgili bölümlerine bakın. Temel belgelendirme ayrıca Ağ Arayüzü Yapılandırmasını Düzenleme bölümünde bulunabilir.

Ayarlar iletişim kutusunu kapattıktan sonra tekrar erişmek için, yapılandırılan arayüzler listesinden aynı arayüzü seçin ve ekranın sağ alt köşesindeki Yapılandır düğmesine tıklayın. Bir sanal arayüzü kaldırmak için, listeden seçin ve alt kısımdaki - düğmesine tıklayın.

Ağ Arayüzü Yapılandırmasını Düzenleme

Bu bölümde yalnızca kurulum sırasında kullanılan normal bir kablolu bağlantı için en önemli ayarlar ayrıntılarıyla anlatılmaktadır. Kullanılabilir seçeneklerin çoğunun çoğu kurulum senaryosunda değiştirilmesi gerekmez ve kurulu sisteme taşınmaz. Diğer ağ türlerinin yapılandırılması genel olarak benzerdir, ancak belirli yapılandırma parametreleri farklı olabilir. Kurulumdan sonra ağ yapılandırması hakkında daha fazla bilgi edinmek için https://docs.fedoraproject.org/ adresinde bulunan Fedora Ağ Kılavuzuna bakın.

Bir ağ bağlantısını elle yapılandırmak için ekranın sol tarafındaki listeden o bağlantıyı seçin ve Yapılandır düğmesine tıklayın. Seçili bağlantıyı yapılandırmanıza izin veren bir iletişim kutusu görünecektir. Sunulan yapılandırma seçenekleri bağlantı türüne bağlıdır - kullanılabilir seçenekler, bunun bir fiziksel arayüz (kablolu veya kablosuz ağ arayüzü denetleyicisi) veya daha önce Sanal Ağ Arayüzü Ekleme bölümünde yapılandırdığınız sanal arayüz (Bond, Team veya Vlan) olmasına bağlı olarak biraz farklı olacaktır. Tüm bağlantı türleri için tüm yapılandırma ayarlarının tam açıklaması bu belgenin kapsamı dışındadır; ayrıntılar için Ağ Kılavuzuna bakın.

Yapılandırma iletişim kutusundaki en yaygın ve kullanışlı seçenekler şunlardır:

Öntanımlı olarak bağlantıyı etkinleştirin veya devre dışı bırakın

Yapılandırma iletişim kutusunun Genel sekmesinde, bu bağlantının öntanımlı olarak bağlanmasına izin vermek veya vermemek için`Kullanılabilir olduğunda bu ağa otomatik olarak bağlan` onay kutusunu seçebilir veya seçimini kaldırabilirsiniz. Kablolu bir bağlantıda etkinleştirildiğinde; bu, sistemin genellikle başlatma sırasında bağlanacağı anlamına gelir (ağ kablosunu çıkarmadığınız sürece); kablosuz bir bağlantıda, arayüzün kapsama alanındaki bilinen kablosuz ağlara bağlanmaya çalışacağı anlamına gelir.

Ayrıca, Tüm kullanıcılar bu ağa bağlanabilir seçeneğini kullanarak sistemdeki tüm kullanıcıların bu ağa bağlanmasına izin verebilir veya vermeyebilirsiniz. Bu seçeneği devre dışı bırakırsanız, yalnızca root bu ağa bağlanabilir.

Kurulum sırasında bu noktada başka bir kullanıcı oluşturulmadığından, root dışında yalnızca belirli bir kullanıcının bu arayüzü kullanmasına izin vermek mümkün değildir. Farklı bir kullanıcı için bir bağlantıya ihtiyacınız varsa, kurulumdan sonra yapılandırmanız gerekir.

Statik IPv4 veya IPv6 ayarlarını yapın

Öntanımlı olarak, hem IPv4 hem de IPv6, geçerli ağ ayarlarına bağlı olarak otomatik yapılandırmaya ayarlanmıştır. Bu, arayüz bir ağa her bağlandığında yerel IP adresi, DNS adresi ve diğer ayarlar gibi adreslerin otomatik olarak algılanacağı anlamına gelir. Çoğu durumda bu yeterlidir, ancak IPv4 Ayarları ve IPv6 Ayarları bölümlerinde statik yapılandırma da sağlayabilirsiniz.

Statik ağ yapılandırmasını ayarlamak için, ayarlar sekmelerinden birine gidin ve Yöntem açılır menüsünden Otomatik dışında bir yöntem (örneğin, Elle) seçin. Bu, aşağıdaki Adresler alanını etkinleştirecektir.

IPv6 Ayarları sekmesinde, bu arayüzde IPv6 özelliğini devre dışı bırakmak için yöntemi Yok say olarak da ayarlayabilirsiniz.

Ardından, sağ taraftaki Ekle düğmesine tıklayın ve bir dizi ayar ekleyin: Adres, Ağ maskesi (IPv4 için), Ön ek (IPv6 için), ve Ağ geçidi.

DNS sunucuları alanı, bir veya daha fazla DNS sunucusunun IP adresini kabul eder - örneğin, 10.0.0.1,10.0.0.8.

Her iki sekmedeki son seçenek, Bu bağlantının tamamlanması için IPvX adresleme gerektir seçeneğidir. Yalnızca IPv4 başarılı olduğunda bu bağlantıya izin vermek için IPv4 sekmesinde bu seçeneği seçin; aynı ilke IPv6 sekmesindeki bu ayar için de geçerlidir. Bu seçenek hem IPv4 hem de IPv6 için devre dışı bırakılırsa, iki IP protokolünün herhangi birinde yapılandırma başarılı olursa arayüz bağlanabilecektir.

Yönlendirmeleri yapılandırın

IPv4 Ayarları ve IPv6 Ayarları sekmelerinde, bir arayüzdeki belirli bir IP protokolü için yönlendirme ayarlarını yapılandırmak için sağ alt köşedeki Yönlendirmeler düğmesine tıklayın. Belirli bir yönlendirmeyi Ekle 'menize izin verecek yeni bir iletişim kutusu açılacaktır.

En az bir statik yönlendirme yapılandırırsanız, Otomatik olarak alınan yönlendirmeleri yok say seçeneğini etkinleştirerek burada özel olarak yapılandırılmayan tüm yönlendirmelere izin vermeyebilirsiniz.

Bu bağlantının öntanımlı yönlendirme olmasını önlemek için Bu bağlantıyı yalnızca ağındaki kaynaklar için kullan seçeneğini seçin. Bu seçenek, herhangi bir statik yönlendirme yapılandırmamış olsanız bile seçilebilir. Bu seçeneğin etkinleştirilmesi, bu yönlendirmenin yalnızca yerel veya VPN bağlantısı gerektiren intranet sayfaları gibi belirli kaynaklara erişmek için gerektiğinde kullanılacağı anlamına gelir. Herkese açık kaynaklar için mümkünse başka bir (öntanımlı) yönlendirme kullanılacaktır. Bu iletişim kutusunda yapılandırılan ek yönlendirmelerden farklı olarak, bu ayarın kurulu sisteme aktarılacağını unutmayın. Ayrıca, bu seçeneğin yalnızca birden fazla arayüz yapılandırıldığında faydalı olduğunu unutmayın.

Arayüzün yönlendirme ayarlarını yapılandırmayı bitirdiğinizde, yapılandırma iletişim kutusuna dönmek için Tamam düğmesine tıklayın.

Arayüzü yapılandırmayı bitirdikten sonra, ayarlarınızı kaydetmek ve Ağ & Ana Makine Adı bölümüne geri dönmek için yapılandırma penceresinin sağ alt köşesindeki Kaydet düğmesine tıklayın.

Root Parolası

Root Parolası ekranı, sisteminiz için root parolasını yapılandırmak için kullanılır. Bu parola yazılım paketlerinin kurulması ve güncellenmesi ile ağ ve güvenlik duvarı ayarları, depolama seçenekleri gibi sistem genelindeki yapılandırmaların değiştirilmesi ve kullanıcıların, grupların ve dosya izinlerinin eklenmesi ve değiştirilmesi gibi sistem yönetimi görevleri için kullanılan yönetici (süper kullanıcı olarak da bilinir) hesabında oturum açmak için kullanılacaktır.

root hesabı, kurulum sırasında her zaman oluşturulacaktır. Ancak, Kullanıcı Oluştur ekranında her zaman normal bir kullanıcı hesabı da oluşturmalı ve sistemde oturum açmak için bu hesabı kullanmalısınız. Yönetici hesabına yalnızca yönetici erişimi gerektiren bir görevi gerçekleştirmeniz gerektiğinde geçiş yapın.

root hesabı, sistem üzerinde tam denetime sahiptir. Yetkisiz bir kişi bu hesaba erişim kazanırsa, tüm kullanıcıların kişisel dosyalarına erişebilir veya bunları silebilir veya makineyi kendi kötü amaçları için kullanabilir. Hesap güvenliği hakkında ayrıntılı belgelendirme ve güçlü bir parola seçme yönergeleri için https://docs.fedoraproject.org/ adresindeki Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

Root Parolası ekranı. Root parolanızı sağlamak için metin giriş alanlarını kullanın.
Şekil 24. Root Parolası

Güçlü bir parola seçtikten sonra, bunu Root Parolası alanına girin. Yazdığınız karakterler güvenlik gerekçesiyle nokta olarak görüntülenecektir. Ardından, doğru bir şekilde girdiğinizden emin olmak için Onayla alanına aynı parolayı yazın. Girilen her iki parola da aynı olmalıdır.

Siz girerken parolanız değerlendirilecek ve kurucu parolanın sağlamlığını belirleyecektir. Kurucu parolanızın zayıf olduğunu düşünürse, ekranın alt kısmında seçtiğiniz parolanın hangi yönünün yetersiz olduğunu açıklayan bir mesaj görünecektir. Örneğin:

Sağladığınız parola zayıf: Parola 5 karakterden kısa.

Yukarıdakine benzer bir mesaj görünürse, farklı ve daha sağlam bir parola seçmeniz şiddetle tavsiye edilir.

Süper kullanıcı parolasını yapılandırdıktan sonra, Yapılandırma ve Kurulum İlerlemesi ekranına dönmek için sol üst köşedeki Bitti düğmesine tıklayın. Zayıf bir parola seçtiyseniz, düğmeye iki kez basmanız gerekir.

Kullanıcı Oluştur

Kullanıcı Oluştur ekranı, kurulum sırasında bir normal (root olmayan) kullanıcı hesabı oluşturmak ve yapılandırmak için kullanılabilir. Burada yalnızca bir kullanıcı hesabı yapılandırılabilir; daha fazla hesaba ihtiyacınız varsa kurulum tamamlanana kadar bekleyin, sisteminizi yeniden başlatın ve ardından bir terminalde useradd komutunu ya da kullanıcı hesaplarını yönetmek için bir grafiksel yardımcı programı (örneğin, GNOME Ayarlar menüsündeki Kullanıcılar ekranı) kullanarak diğer hesapları oluşturun.

Kurulumu bitirmek için normal bir kullanıcı hesabı oluşturmak gerekli değildir; ancak şiddetle tavsiye edilir. Eğer bir tane oluşturmazsanız, sistemde doğrudan root olarak oturum açmanız gerekecektir, bu da tavsiye edilmez.

Kullanıcı Oluştur ekranı. Bir kullanıcı hesabı oluşturmak ve ayarlarını yapılandırmak için metin giriş alanlarını kullanın.
Şekil 25. Kullanıcı Oluştur

Bir kullanıcı hesabı yapılandırmak için, Tam ad (örneğin, John Smith) ve Kullanıcı adı (örneğin, jsmith) alanlarını doldurun. Kullanıcı adı bir komut satırından oturum açmak için kullanılacaktır; bir grafiksel ortam kurarsanız, grafiksel oturum açma yöneticiniz Tam ad alanındaki değeri kullanacaktır.

Bu hesabı kullanmak için parola gerektir onay kutusunun işaretlendiğinden emin olun, bu hesap için kullanmak istediğiniz parolayı Parola alanına girin. Yazdığınız karakterler güvenlik gerekçesiyle nokta olarak görüntülenecektir. Ardından, doğru bir şekilde girdiğinizden emin olmak için aşağıdaki Parolayı onayla alanında aynı parolayı tekrarlayın. Girilen her iki parola da aynı olmalıdır.

Siz girerken parolanız değerlendirilecek ve kurucu parolanın sağlamlığını belirleyecektir. Kurucu parolanızın zayıf olduğunu düşünürse, ekranın alt kısmında seçtiğiniz parolanın hangi yönünün yetersiz olduğunu açıklayan bir mesaj görünecektir. Örneğin:

Sağladığınız parola zayıf: Parola 5 karakterden kısa.

Yukarıdakine benzer bir mesaj görünürse, farklı ve daha sağlam bir parola seçmeniz şiddetle tavsiye edilir.

Bu kullanıcıyı yönetici yap onay kutusu, oluşturduğunuz kullanıcıya (bu kullanıcıyı wheel grubuna ekleyerek) yönetici hakları verir, bu da bu kullanıcının root parolası yerine sadece kendi parolası ile normalde yalnızca root kullanıcısının yapabileceği görevleri gerçekleştirmek için sudo komutunu kullanmasına izin verir. Bunun kullanımı daha kolay olabilir, ancak aynı zamanda bir güvenlik riski de oluşturabilir.

Bir kullanıcıya yönetici ayrıcalıkları verirseniz, hesabın güçlü bir parola ile korunduğundan emin olun. Hesap için herhangi bir parola gerektirmeden bir kullanıcıya yönetici ayrıcalıkları vermeyin.

Güçlü parolalar seçme yönergeleri dahil parola güvenliği hakkında ayrıntılı bilgi için https://docs.fedoraproject.org/ adresindeki Fedora Güvenlik Kılavuzuna bakın.

Ek ayarlar için, parola giriş alanlarının altındaki Gelişmiş düğmesine tıklayın. Gelişmiş Kullanıcı Yapılandırma başlıklı yeni bir iletişim penceresi açılacaktır. Bu iletişim penceresi aşağıdaki bölümde açıklanmaktadır.

Gelişmiş Kullanıcı Yapılandırma

Gelişmiş Kullanıcı Yapılandırma iletişim penceresi, yeni kullanıcı hesabı için aşağıdaki ayarları değiştirmenize olanak tanır.

Yeni kullanıcı hesabı için gelişmiş ayarlar.
Şekil 26. Gelişmiş Kullanıcı Yapılandırma
  • Kullanıcının Ev dizini (öntanımlı olarak /home/kullanıcı-adı).

  • Kullanıcının kimliği (UID). Öntanımlı değer 1000’dir. 0-999 arasındaki değerler sistem için ayrıldığından bir kullanıcıya atanamazlar.

  • Kullanıcının öntanımlı grubunun grup kimliği (GID). Öntanımlı grup adı, kullanıcı adıyla aynı olacaktır ve öntanımlı GID değeri 1000’dir. 0-999 arasındaki değerler sistem için ayrıldığından bir kullanıcının grubuna atanamazlar.

  • Kullanıcının grup üyeliği. Oluşturmakta olduğunuz kullanıcı hesabının her zaman bir öntanımlı grup üyeliği olacaktır (Elle bir grup kimliği belirtin alanında kimliği ayarlanmış olan, kullanıcının öntanımlı grubu). Grup Üyeliği alanında, virgülle ayrılmış bir liste olarak ek grupları belirtebilirsiniz. Zaten var olmayan gruplar oluşturulacaktır; parantez içinde onlar için özel GID’ler belirtebilirsiniz. Yeni bir grup için özel bir GID belirtmezseniz, bu otomatik olarak atanacaktır.

Kurulum İlerlemesi

Kurulum Özetinde gerekli tüm ögeleri yapılandırmayı bitirdikten ve Kuruluma başla düğmesine bastıktan sonra Kurulum İlerlemesi ekranı görüntülenir. Bu noktadan sonra kurulum işlemi fiilen başlar ve seçtiğiniz disklerde değişiklikler yapılır. Kurulum Özeti ekranına geri dönmek ve orada yapılandırılan herhangi bir ayarı değiştirmek mümkün değildir; bunu yapmanız gerekirse, kurulum işleminin bitmesini beklemeniz, sisteminizi yeniden başlatmanız, oturum açmanız ve ayarlarınızı kurulu sistemde değiştirmeniz gerekir.

Kurulum ilerlemesi ekranı.
Şekil 27. Kurulum İlerlemesi

Ekranın alt kısmında bir ilerleme çubuğu ve kurulumun o andaki ilerlemesini size bildiren bir mesaj gösterilir. Kurulum tamamlandığında ve root parolası ayarlandığında, bilgisayarınızı yeniden başlatmak ve yeni yüklenen Fedora sisteminizde oturum açmak için Kurulumu bitir düğmesine basabilirsiniz.

Kurulumu bitirip yeniden başlatmadan önce, kurulumu başlatmak için kullandığınız ortamı (CD, DVD veya USB sürücü) çıkarın veya sisteminizin çıkarılabilir ortamı denemeden önce sabit sürücüden önyükleme yapmaya çalıştığından emin olun. Aksi takdirde, bilgisayarınız kurulu sistem yerine yeniden kurucuyu başlatacaktır.